Mensenhandel in Utrecht nog erger dan gedacht: 'Zien slechts topje van de ijsberg'
Utrecht - De problemen rond mensenhandel in de stad Utrecht zijn veel groter dan de officiële cijfers aangeven. Die boodschap hadden diverse deskundigen dinsdagavond voor de Utrechtse gemeenteraad. In een zogenoemde Raadsinformatiebijeenkomst schetsten zij stuk voor stuk een somber beeld. Het Openbaar Ministerie was ook aanwezig bij de avond, en onderschrijft die conclusie. Het aantal zaken dat het OM vervolgt, is slechts het topje van de ijsberg.
Diverse deskundigen, waaronder onderzoekers en hulpverleners, hielden een presentatie. Ronduit aangrijpend was het betoog van Martine Kroezen van jeugdhulpverleningsinstelling STRDR.nu. Zij schetste het ware beeld van een wit en succesvol tienermeisje dat met een paar simpele stappen de zware criminaliteit ingetrokken werd. Ze wist net op tijd aan de bel te trekken en uit die wereld te stappen. Zij en haar familie moesten wel verhuizen naar een andere stad om aan de wraak van de criminelen te ontkomen.
Super divers
Maar de droge feiten en cijfers maakten ook indruk op de raadsleden. Yannick Bleeker van Regioplan deed jarenlang onderzoek naar mensenhandel. Hij had twee regio’s die hij intensief volgde, Ede en Utrecht. Uit zijn cijfers blijkt dat er in de regio Utrecht jaarlijks circa 150 meldingen zijn van mensenhandel. Hij deed zijn onderzoek door met hulpverleners in het veld te spreken. Hij merkt op dat het gaat om ‘super diverse situaties’. Hij benadrukt dan ook dat mensenhandel een complex en veelzijdig fenomeen is. Zijn onderzoekcijfers zijn daarom ook een schatting, het is lastig om exacte cijfers boven tafel te krijgen, zo zei hij.
Officier van Justitie Daphne van der Zwan onderschrijft de bevindingen van het onderzoek. Zij vervolgt daders van mensenhandel: “Op basis van allerlei enquêtes en het onderzoek dat nu gedaan is door Regioplan blijkt toch wel dat wat wij zien in de opsporing, dat dat een topje van de ijsberg is.”
Uitbuiting
Mensenhandel kent ruwweg drie vormen: seksuele uitbuiting, criminele uitbuiting en arbeidsuitbuiting. Bleeker zag in Utrecht vooral seksuele uitbuiting, in veel mindere mate criminele uitbuiting en nauwelijks arbeidsuitbuiting.
Jessica van der Burg houdt zich namens de politie bezig met mensenhandel. Zij hield de gemeenteraad voor dat er situaties en locaties zijn die een belangrijk risico vormen bij het ontstaan van seksuele uitbuiting. Op de eerste plaats noemde zij de Utrechtse thuisprostitutie. Zij liet zien dat je op een populaire sekssite vandaag de dag bijna 200 advertenties kan vinden voor illegale thuisprostitutie in Utrecht. “Thuisprostitutie is een broedplaats voor mensenhandel. Dat is wel iets om goed te beseffen.” Dat er zoveel thuisprostitutie in de stad is, komt mede doordat alle legale sekswerkers uit de stad zijn verdreven.
Zandpad open
Fractievoorzitter Rick van der Zweth (PvdA) ziet het verband tussen het sluiten van prostitutieramen en de toegenomen thuisprostitutie ook. “Het sluiten van het Zandpad, de tippelzone en de Hardebollenstraat werkt illegaal sekswerk in de hand, met alle gevaren voor de mannen en vrouwen van dien”, zei hij na afloop van de bijeenkomst. “Dus wij zeggen: er moet werk gemaakt worden van legaal sekswerk in Utrecht, maar dat moet wel snel om de illegale praktijken te voorkomen.”
In het najaar voert de Utrechtse gemeenteraad een politiek debat over mensenhandel. Dan zal ongetwijfeld ook burgemeester Sharon Dijksma met voorstellen komen hoe zij mensenhandel denkt te kunnen aanpakken. Bij deze informatieavond was de burgemeester alleen maar toehoorder.