Utrechtse gemeenten krijgen herkansing voor windenenergieplannen

© Beeldbewerking RTV Utrecht
Provincie Utrecht - De provincie Utrecht geeft gemeenten een klein half jaar de tijd om meer plannen voor windenergie te ontwikkelen, anders grijpt het college van Gedeputeerde Staten in. Op dit moment loopt Utrecht achter in het behalen van de klimaatdoelen.
Elke regio heeft de taak om een Regionale Energiestrategie (RES) op te stellen. In drie RES-regio's is gewerkt aan de opgave om meer duurzame energie op te wekken, maar de doelen zijn uit zicht. De plannen die er zijn leveren te weinig op en door een minimaal aantal windplannen is de verdeling scheef.
Dat blijkt uit een tussenbalans opgemaakt door de provincie Utrecht. De RES regio's U16, Amersfoort en Foodvalley moeten samen 2,4 TWh zonne- en windenergie opwekken, maar de provincie verwacht dat volgens de huidige stand van zaken slechts 1,38 TWh haalbaar is.

RES 1.0

Volgens gedeputeerde Huib van Essen (GroenLinks) is er in veel gemeenten wel hard gewerkt. Zo liggen bijvoorbeeld projecten voor zon op dak goed op schema, alleen het uitblijven van plannen voor windenergie is een heikel punt. Het aandeel wind - in aangesloten vermogen 10 procent - steekt schril af tegen het aandeel zon van 90 procent. Van Essen: "We hebben al veel eerder gezien dat er meer windplannen nodig zijn, maar wat er sinds het vaststellen van RES 1.0 is gebeurd, is dat er ook weer plannen zijn teruggetrokken in plaats van dat ze erbij zijn gekomen."
Om de balans te herstellen moet het aandeel windenergie omhoog. Minimaal zestig moderne windmolens zijn daarvoor nodig. Van Essen begrijpt de gevoeligheid die lokaal bovenkomt bij dergelijke plannen. "Er is bij veel gemeenten een voorkeur om vooral zon te doen, en wat minder wind. Maar als we dat allemaal doen, als iedere gemeente die keuze maakt, dan houden we te weinig wind over. Dat is wat nu is gebeurd."

Netcongestie

De provincie wil meer windplannen omdat windmolens efficiënter gebruik maken van de beschikbare netcapaciteit. Windmolens draaien ook wanneer de zon niet schijnt en dat zorgt voor meer stabiliteit in de levering van elektriciteit. Windenergie is volgens de provincie ook makkelijker te combineren met andere zaken zoals landbouw, waterberging en recreatie. "En dat maakt toch dat in een drukke provincie waar ruimte schaars is, een gezonde mix nodig is tussen zon en wind", aldus van Essen.

Lef

Om de urgentie voor meer windenergie te benadrukken heeft het college van Gedeputeerde Staten alle Utrechtse burgemeesters en hun wethouders die zich bezighouden met de energietransitie uitgenodigd. De gedeputeerde vraagt hen om bestuurlijke lef te tonen. "We willen onze zorg echt delen en een indringende oproep doen voor meer windenergie. De klimaatverandering gaat door en we vragen hen om deze handschoen op te pakken. Hoe lastig ook. Als ik kijk hoeveel windenergie we hebben...het minste van alle provincies in Nederland. We hoeven echt geen Flevoland te worden maar er zijn meer mogelijkheden dan dat nu op tafel liggen."
De provincie heeft een groslijst met zeventig locaties die in aanmerking komen voor de ontwikkeling van windenergie. Dat zijn plekken waar minstens twee tot drie windmolens te realiseren zijn en waarbij de provincie gekeken heeft of het past binnen het provinciaal omgevingsbeleid en landelijke wetgeving. Van Essen: "Het ligt voor de hand dat gemeenten deze lijst er eens bij pakken."

Ingrijpen

De afgelopen jaren zijn plannen voor de realisatie voor windenergie niet zonder slag of stoot verlopen. Ook is gebleken dat hoe concreter het plan voor windmolens, hoe meer het verzet toeneemt. Dat gebeurde bijvoorbeeld in gemeente De Ronde Venen en in Renswoude was ondanks een enthousiaste wethouder en een lokale ontwikkelaar geen draagvlak voor windenergie. De wethouder zag zich genoodzaakt af te treden. In Bunnik stapte wethouder Paul Heijmerink op. Bij zijn afscheid zei hij: "Er dreigt een klimaatcatastrofe, maar desondanks is er grote onwil om mee te werken aan het verduurzamen van onze energieproductie."
Van Essen heeft de lokale politieke discussies ook gevolgd: "Ik denk dat het voor ieder plan met een grote impact voor de omgeving belangrijk is om inwoners serieus te nemen en goed bij een plan te betrekken. Maar serieus nemen betekent niet dat altijd het belang van direct omwonenden prevaleert boven het grotere belang. En dat is wel wat hier speelt. En dat vraagt lastige keuzes, maar die moeten we wel met elkaar maken."
Tot 1 december hebben gemeenten nu om alsnog met windplannen te komen. De provincie wil de lokale bestuurder daarbij helpen, maar vrijblijvend is deze extra tijd niet. Komen gemeenten er niet uit, dan zal de provincie locaties kiezen. Huib van Essen: "Dat zullen we altijd doen in overleg met gemeenten. Maar als de plannen vanuit de gemeenten onvoldoende perspectief geven op het halen van de RES doelen, dan zullen wij dat gaan doen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.