Schippers zien meer gevaarlijke situaties op het water: ‘Het gaat heel vaak bijna fout, en soms helemaal’

© RTV Utrecht
Wijk bij Duurstede - Het wordt steeds onveiliger op de Nederlandse vaarwegen. Dat zegt Sunniva Fluitsma van de Algemeene Schippers Vereeniging. Vrijdagmiddag ging het gruwelijk mis op de Lek, toen een plezierjacht werd overvaren door een vrachtschip. Een 35-jarige vrouw kwam daarbij om het leven. Wat daar nou precies gebeurd is, is nog onduidelijk. "Daarover kan ik dus niets zeggen." Maar volgens Fluitsma staat buiten kijf dat er meer aandacht moet komen voor de veiligheid op het water, zeker nu het steeds drukker wordt. "Het gaat heel vaak bijna fout, en soms helemaal."
Fluitsma is zelf schipper in de beroepsvaart. Ze merkt dat de regels op het water lang niet voor iedereen even duidelijk zijn. "In tegenstelling tot op de autoweg is er een groot verschil tussen vaarweggebruikers. Een gedeelte daarvan is gedwongen de verkeersregels te kennen door middel van een vaarbewijs. Maar er is ook een grote groep die dat niet hoeft."

Gevaren op het water

En dat leidt soms tot hachelijke situaties. "Bij bijna alle reizen die wij in de zomer maken, ontstaat minstens één zo'n gevaarlijke situatie", vertelt Fluitsma. "Wij zien soms zwemmers die denken dat ze wel even aan boord kunnen klimmen tijdens het varen. Levensgevaarlijk." En ook de bestuurders van plezierjachten weten vaak niet waar ze moeten varen. "Plezierjachten varen soms midden in de vaargeul, zonder enige notie wat er achter hen gebeurt. Wij komen dan achterop en gaan veel sneller, maar kunnen niet zomaar op de rem trappen."
Volgens Fluitsma hebben sommige mensen geen idee van de gevaren op het water. "Dat heeft denk ik ook te maken met het feit dat mensen in een vakantiemodus zijn. Ze voelen zich dan vrij en blij en zo gedragen ze zich ook", schetst de schipper de situatie op het water. "Dat zou je op een snelweg niet doen. Maar een vaarweg is soms ook net een snelweg, in de zin er hele grote, zwaarbeladen schepen varen die niet zomaar even kunnen stoppen of uitwijken. En als je dan vrolijk met je plezierbootje vakantie zit te vieren en misschien een drankje drinkt, dan gaat dat gewoon fout. Of bijna fout."

Liever voorlichting dan een verplicht vaarbewijs

Maar hoe kan het dan wel veiliger worden gemaakt op het water? Een verplicht vaarbewijs voor iedereen klinkt als een logische optie, maar dat vindt Fluitsma te ver gaan. "Dat vind ik te radicaal. Mensen moet ook gewoon plezier kunnen maken op het water", zegt ze. "En het is al zo dat je bij bepaalde snelle jachten en jachten boven een bepaald aantal meters een vaarbewijs nodig hebt. Om daarnaast nog allerlei dingen verplicht te stellen, dat is echt niet wat wij willen. Hoe ver ga je dan?"
Fluitsma zoekt de oplossing liever in meer voorlichting, zodat vaarweggebruikers zich bewuster zijn van de mogelijke gevaren. "Dus mensen goed informeren voordat ze het water opgaan en gewoon borden zetten bij sluizen", legt ze uit. "En toch ook meer handhaven, want Rijkswaterstaat en de politie handhaven steeds minder omdat daar flink op is bezuinigd."
Verder moeten ook sommige regels worden aangepast, vindt Fluitsma. "Het wonderlijke is dat wij een boete krijgen als we met 32 graden buiten in het gangpad lopen zonder reddingsvest, maar dat een kind wel zonder bescherming in een bootje voor ons schip mag varen. Dat zijn in onze ogen onredelijke regels waarmee je niet beschermt wie je moet beschermen op zo'n plek. En ten slotte moet iedereen ook gewoon zijn verantwoordelijkheid nemen."
Schippers zien meer gevaarlijke situaties op het water: ‘Het gaat heel vaak bijna fout, en soms helemaal’

Plezierjacht of vrachtschip

Bovendien moeten mensen goed nadenken over waar ze gaan varen. Want het maakt nogal verschil of je een plezierjacht of een vrachtschip tegenkomt. "Ik woon in Zaandam en daar zijn allemaal van die kleine watertjes. Daar is natuurlijk niets aan de hand, kan iedereen varen. Maar als je in groter vaarwater komt, dan moet je ineens rekening houden met beroepsvaart. Daar zitten schepen van 135 meter en groter bij, die wijken niet zomaar uit."
De schipper merkt ook dat gevaarlijke situaties de laatste jaren vaker ontstaan. "Dat komt deels door de drukte, maar ik heb ook het gevoel dat mensen minder voorzichtig zijn", vertelt Fluitsma. Volgens haar komt dat deels doordat veel meer mensen tegenwoordig een bootje kunnen kopen of huren. "Dat is aan de ene kant natuurlijk hartstikke mooi, dat mensen het water op willen. Maar veel van die mensen hebben weinig ervaring en kennis en dat leidt dan soms tot ongelukken of hachelijke momenten. Zeker als het ook nog eens druk is op de vaarwegen. En dat laatste heeft zeker de laatste jaren een vlucht genomen. Ook in de coronatijd hebben mensen natuurlijk massaal bootjes gekocht."
En de huidige droogte helpt ook niet bij het terugdringen van die drukte op het water. "Dat helpt natuurlijk niet mee. Het water lijkt vaak breed, maar wij weten dat het eigenlijk smal is. Dat heeft te maken met de diepgang van onze schepen, waardoor wij niet ver naar de zijkant kunnen. Op het moment van de droogte is het natuurlijk nog veel smaller en kun je helemaal geen kant op. Dus ontstaan er nog meer gevaarlijke situaties."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.