Appeloogst uitzonderlijk vroeg door hitte: ‘Altijd gedonder in de fruitteelt'
24 augustus 2022, 06:00 • 4 minuten leestijd
Werkhoven - De herfst lijkt vroeg begonnen dit jaar: op veel plekken zie je al eikels en de vele bomen op de Utrechtse Heuvelrug beginnen al herfstkleuren aan te nemen. Voor fruittelers zijn de hoge temperaturen in combinatie met lage waterstanden niet ideaal. Fruitteler Jacco Merkens (42) uit Werkhoven verwacht een slecht jaar voor de appels en peren. “Vooral peren kunnen niet goed tegen deze hitte. Die vallen met bosjes van de bomen.” Maar de nuchtere fruitteler voegt er gelijk aan toe dat er altijd wel gedonder is in de fruitteelt. Dan weer te nat, dan weer hagel, dan weer vrieskou. “En ook als er geen ramp is, is het een ramp, want dan hebben we veel te veel.”
De appeloogst is twee weken vroeger begonnen door de warmte
Plukseizoen is begonnen
Gevolg van de warmte is wel dat er nu al volop geoogst moet worden: de eerste zomerappels zijn nu al plukrijp. “We zijn nu al twee weken bezig en volgende week gaan we met zeventig tot tachtig man volop plukken.” Jacco rijdt zijn busje behendig achteruit door de kilometerslange rijen appelbomen. Achterin de bus staan kartonnen bekertjes en een volle thermoskan. Het is bijna 10.00 uur: koffietijd.
Een tiental plukkers verschijnt her en der uit de rijen fruitbomen voor het koffiemoment. De gemiddelde leeftijd varieert van eind 50 tot ruim boven de 80 jaar. Ook in de fruitteelt is er een personeelstekort, maar juist de wat oudere mensen werken er vaak al jaren en denken niet aan stoppen. “En straks als we volop gaan plukken komen er vooral veel Polen en ook twee Oekraïners meewerken. Het is lastig om jonge mensen enthousiast te maken voor de fruitteelt.”
Zomerappel
De Vuelta wordt even kort doorgenomen (“ze waren in 3 seconden voorbij”), maar daarna moet er weer geplukt worden. “We plukken nu de eerste appel van het seizoen, de Delcorf. Dat is een echte zomerappel en als je het mij vraagt de allerlekkerste van de appelrassen”, zegt Jacco trots. “Hij is alleen slecht te bewaren en wordt snel melig, dus deze gaat vanmiddag nog naar de verwerker en ligt morgen bij de biologische supermarkt.”
De bekende weg
De tegenslagen, de bijbehorende stress en het werken met de natuur hoort er volgens Jacco gewoon bij als je fruitteler bent. En dat geeft het vak ook zijn charme. “Zeker omdat ik het al doe sinds mijn 18e. Je moet het voor jezelf ook een beetje leuk houden.” Zo is Jacco’s teelt nu, na een transitieperiode van vijf jaar, volledig biologisch en kweekt hij als enige in Nederland een roodvlezig appelras. “Het is nog niet het succes wat ik gehoopt had, maar deze appel geeft mooi, rood sap en ziet er van binnen heel bijzonder uit. Vooral in de horeca wordt hij gebruikt. Maar de consument kiest toch vaak voor de bekende weg: de Elstar blijft veruit het populairst.”
Verstopte leidingen
Zijn opa begon het familiebedrijf en inmiddels is het uitgegroeid tot een boomgaard van 30 hectare verdeeld over verschillende percelen in Werkhoven en Cothen. Hij teelt er zeven appelrassen en vier perenrassen om de oogst zoveel mogelijk te spreiden. Alleen bij extreme hete dagen wordt er water gesproeid, maar de bomen krijgen een dagelijkse portie water uit de Kromme Rijn via een buizenstelsel dat net boven de grond hangt. “Zo verdampt er zo min mogelijk water. We hebben wel veel last van verstopte leidingen doordat de Kromme Rijn zo laag staat en er veel modder in het water zit.”
Maar zo is er dus altijd wel wat volgens Jacco. “Vorig jaar was het voorjaar erg nat, maar hadden we in het oogstseizoen goed weer en veel opbrengst. Dan heb je soms weer te veel appels en peren om ze allemaal te kunnen oogsten. Dit jaar is het weer compleet anders. Je bent toch afhankelijk van de natuur. Ik probeer het maar positief te bekijken en het te zien als een uitdaging.”
Zaterdag 27 augustus vindt het jaarlijkse oogstfeest van de Kromme Rijnstreek plaats in Cothen.
