Een monument verduurzaam je niet zomaar, maar er is steeds meer mogelijk: 'Energielabel A kán'

Door bijvoorbeeld gratis advies te geven, daarnaast zijn er ook subsidies voor eigenaren van monumentale panden beschikbaar. Kees Beelaerts uit Vreeland doet mee aan een proef van de gemeente Stichtse Vecht. Samen met een adviseur van de gemeente kijkt hij wat de mogelijkheden zijn om zijn huis, een rijksmonument uit de 17e eeuw, te verduurzamen. En dat is hard nodig zegt Kees. "Ik had een voorschotnota van 900 euro, ik heb er nu één van 2000 euro. Per maand."

Valesca van den Bergh, beleidsadviseur 'monumenten en duurzaamheid' van de gemeente Stichtse Vecht helpt Kees bij het kijken naar de verduurzaming van zijn pand. Samen met hem kijkt ze wat de mogelijkheden zijn. Die zijn er zeker, maar er zijn ook regels. Om de historische waarde van monumenten te behouden mag niet zomaar alles.

"Want anders heb je straks allemaal monumenten met kunststof kozijnen. En dat willen we ook niet natuurlijk." Ook dubbelglas kan niet altijd, vanwege de constructie, en mág soms niet bij monumentale huizen. En zonnepanelen op het huis van Kees zijn ook uit den boze. Van den Bergh: "Het is een heel complex dak met allemaal samengestelde stukken er in. Daarbij is het dak ook zichtbaar vanaf de openbare weg. Dus dat gaat hem niet worden."

Er zijn strenge regels voor monumenten dus, maar gemeenten blijken ook steeds vaker bereid om te kijken naar wat er wél mogelijk is. Zo wil de gemeente Utrecht het eenvoudiger maken voor eigenaren van gemeentelijke monumenten om zonnepanelen te plaatsen. Stichtse Vecht doet mee aan de Erfgoeddeal, een samenwerking tussen Rijk en gemeenten waarbij geld vrijgemaakt wordt voor het opknappen van monumenten en gratis duurzaamheidsadvies wordt gegeven.

Daarnaast zijn er ook meer mogelijkheden ten opzichte van een paar jaar geleden om monumenten te verduurzamen. "Er zijn nieuwe technieken zoals bijvoorbeeld isolatiefolies en monumentenglas waarbij je niet hoeft in te leveren op de monumentale waarde. Er zijn zelfs monumenten die energielabel A kunnen krijgen. Het is gewoon écht afhankelijk van het monument wat er kan", zegt beleidsadviseur Van den Bergh.

Bij Kees betekent het dat hij bijvoorbeeld wel luiken voor zijn ramen kan plaatsen en het dak kan isoleren. Zonnecollectoren mogen weliswaar niet op zijn eeuwenoude dak, maar mogelijk wél op een schuurtje dat op zijn erf staat. "Met zo'n buitenplaats moet je vooral denken in mogelijkheden en niet in onmogelijkheden", vindt Kees.

Soms vraagt hij zich wel eens af of hij niet beter af is in een nieuwbouwhuis. Het opknappen van zijn monument kost veel tijd én geld. "Zo nu en dan vliegt het je aan, want van 's morgens vroeg tot 's avonds laat ben je bezig." Maar aan verhuizen wil hij absoluut niet denken. "Deze buitenplaats zit onder m'n nagels en ook in je bloed. It's a way of life. En ik zou dit op dit moment in m'n leven echt niet anders willen."