Mobilisatie Rusland raakt ook Utrechters: 'Ik wil gewoon mijn leven weer oppakken'

© ANP
Utrecht - Het vindt ruim 2000 kilometer verderop plaats, maar de deze week afgekondigde Russische mobilisatie houdt ook de gemoederen in Utrecht bezig. Bijvoorbeeld Anastasia Gaasenbeek, die 13 jaar geleden vanuit Rusland naar Nederland kwam. Ze ziet de ontwikkelingen in haar geboorteland met lede ogen aan. "Het is daar net een andere planeet."
Eerder deze week kondigde Poetin ineens een gedeeltelijke militaire mobilisatie aan. Dat houdt in dat zo'n 300.000 Russische reservisten worden opgeroepen voor het leger. Maar volgens Anastasia is dat aantal uit de lucht gegrepen. "Dat is natuurlijk gewoon bullshit. Niemand gelooft in die cijfers. Statistieken en juiste cijfers bestaan in Rusland niet meer. Het is geen gedeeltelijke, maar een echte mobilisatie."
Anastasia Gaasenbeek verliet Rusland 13 jaar geleden: "Het is net een andere planeet."
Anastasia Gaasenbeek verliet Rusland 13 jaar geleden: "Het is net een andere planeet." © RTV Utrecht / Robert Jan Booij
Dat denkt ook de Oekraïense Nadiya Tsvyk. Zij volgt zowel het nieuws uit haar eigen land als het Russische nieuws. De berichtgeving uit Rusland noemt ze "een grote poppenkast". "Hij zegt dat er maar 6000 soldaten zijn overleden tijdens de oorlog, maar mobiliseert vervolgens wel een paar honderdduizend soldaten. Dat is hartstikke raar, maar helaas krijgt hij nog wel steeds steun van zijn bevolking."

Impopulaire beslissing

Niels Drost, onderzoeker bij Clingendael, twijfelt of het echt om een gedeeltelijke mobilisatie gaat. "Er verschijnen allemaal beelden van mannen die worden meegenomen naar het front. De vraag is dan ook hoe gedeeltelijk deze mobilisatie is." Dat verklaart ook waarom veel Russen een oproep voor het leger nu voor proberen te zijn. "Dit is een heel impopulaire beslissing. Je ziet nu dat de prijzen voor vliegtickets naar het buitenland door het dak zijn geschoten, en dat op internet veel gezocht wordt op de zoekterm 'hoe breek ik mijn arm?'.
In Nederland merken we voorlopig nog weinig van de poging van veel Russische mannen om naar het buitenland te vluchten. "Het aantal asielverzoeken van Russen is nog steeds hetzelfde", zegt Martijn van der Linden van Vluchtelingenwerk Nederland in Utrecht. Mensen die de mobilisatie willen ontlopen vluchten volgens hem in eerste instantie vooral naar omliggende landen, zoals Georgië, Armenië of Turkije. "Of ze ook naar Europa komen, dat weten we nog niet."
Ook Anastasia merkt dat veel van haar landgenoten nu weg willen uit Rusland. "Dat zie ik op de beelden, maar hoor ik ook van vriendinnen", vertelt ze. Maar Nederland is daarbij ook volgens haar geen populaire bestemming. "Nee, niemand is bezig met hierheen komen. Ze gaan naar Finland, Georgië en dat soort landen. Maar ze hadden dat eigenlijk al eerder moeten doen."

Geldige reden voor asiel

Want de Russische waarschuwt naar eigen zeggen al ruim tien jaar voor de problemen in haar land. "Ik bleef zeggen: denk aan je kinderen. Vrienden werden toen boos, zeiden dat ik het niet begreep omdat ik geëmigreerd was. Nu willen ze alsnog weg, maar is dat veel moeilijker. Mensen betalen nu de prijs voor het negeren van de problemen die er waren."
Mochten Russen hier toch heen weten te komen, dan worden ze volgens Van der Linden van Vluchtelingenwerk waarschijnlijk niet teruggestuurd. "Nee, dat kan ik me niet voorstellen. Weigeren te vechten in een oorlog waar de kans op oorlogsmisdaden heel groot is, is een geldige reden voor asiel. En dat is in deze strijd wel aan de orde van de dag. Politiek zou het ook een bizar beeld zijn om Russen terug te sturen die aan onze kant staan."
Toch kan een grote vluchtelingenstroom vanuit Rusland wel voor de nodige problemen zorgen. "Ons asielbeleid is de afgelopen jaren gebaseerd op hoeveel vluchtelingen er op dat moment daadwerkelijk waren", legt hij uit. "Maar deze oorlog laat wel zien dat je moeilijk kunt voorspellen waarvandaan en wanneer er ineens een vluchtelingstroom ontstaan. Dat betekent dat we te weinig plek hebben voor asielzoekers die nu komen en dat we ze helaas niet in de beste omstandigheden kunnen opvangen. Hopelijk hebben we daarvan geleerd."

Geen deal met Poetin

Anastasia denkt in ieder geval dat de oorlog in Rusland nog wel even zal voortduren, en daarmee dus ook de problemen. "Vrede zal een jarenlange weg zijn." Ze verwacht ook niet dat de problemen verdwijnen als Poetin verdwijnt, bijvoorbeeld door een coup of omdat hij overlijdt. "Dat is wishful thinking. Dan staat er gewoon weer iemand op die even slecht is, of nog slechter."
Nadiya Tsvyk uit Oekraïne hoopt op een Oekraïense overwinning: "Wij willen ons land terug."
Nadiya Tsvyk uit Oekraïne hoopt op een Oekraïense overwinning: "Wij willen ons land terug." © RTV Utrecht / Robert Jan Booij
Ook Nadiya rekent niet op een snel einde van de invasie. Ook omdat Oekraïners volgers haar alleen genoegen nemen met een overwinning. "Wij willen niet alleen vrede. Wij willen ons land terug. En dat is wel even iets anders dan een dealtje sluiten met Poetin. Want je kunt niet een deel van je land weggeven. Die mensen daar willen helemaal niet Russisch zijn, dat zijn Oekraïners."
Toch hoopt ze wel dat alles snel weer bij het oude is, zodat ook zij weer naar Oekraïne kan. "Ik wil gewoon mijn leven weer oppakken. Mijn ouders kunnen bezoeken daar, en dat zij dan ook gewoon normaal hierheen kunnen. Maar dat zal nog wel even duren."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.