Een koning, een skelet en andere sappige details: boek over 500 jaar landgoed Vollenhoven

Honderd jaar geleden kocht de familie van Marwijk Kooy het vijfhonderd jaar oude landgoed Vollenhoven. Een van de auteurs van het boek, Frieda Heijkoop, woonde in hetzelfde studentenhuis als een van de dochters van de familie en kwam daardoor vanaf de jaren 70 regelmatig op het landgoed. Gaandeweg ging ze onderzoek doen naar de geschiedenis van Vollenhoven en gaf er ook rondleidingen. Uit het huisarchief en allerlei andere archieven viste ze honderden documenten op over de bewoners en hun pachters. "Het worden bijna kennissen. Ik was zelfs van slag toen ik hoorde dat een pachter in de 17e eeuw door een misdadiger werd doodgeslagen."

Frieda ontdekte dat Vollenhove ooit ontstaan is als pachtboerderij van het klooster van Oostbroek, dat iets verderop ligt. In de 17de eeuw begon het klooster de landerijen te verkopen. "De staten van Utrecht verkochten het land maar het waren de statenleden zelf die de landerijen kochten. Tegenwoordig zou iedereen gaan steigeren natuurlijk, maar toen was dat redelijk normaal."

Aan het begin van de 19de eeuw kreeg het landgoed geregeld koninklijk bezoek. Koning Willem II kwam regelmatig naar Vollenhoven als hij op Soestdijk was, zijn zomerpaleis. Zijn vrouw Anna Paulowna, die de dochter van de Russische tsaar was, en een paar van hun kinderen gingen vaak mee om op Vollenhoven thee te drinken of er te lunchen. En ook zijn vader, Willem I was er een graag geziene gast.

Over die bezoekjes stond nogal eens een berichtje in de krant. En hun namen staan ook in het bezoekersregister van een museum dat de toenmalige eigenaar baron Godert van der Capellen op zolder had ingericht. Hij was gouverneur-generaal van Nederlands-Indië geweest en had allerlei voorwerpen meegenomen toen hij weer naar Nederland kwam. Frieda: "Er is een catalogus met wat daar allemaal te zien was, zoals het geraamte van een olifant en een Sumatraanse neushoorn, maar ook vlinders en voorwerpen en tafereeltjes uit het dagelijks leven in Indië."

Frieda vroeg bij het schrijven van het boek hulp aan haar nichtje Sophie Heijkoop, die geschiedenis studeerde. Op haar 15de werd Sophie vrijwilliger tijdens de open tuinen dagen, die jarenlang elk jaar werden gehouden. Die tuinendagen waren er bijna niet geweest. "In de jaren 60 van de 20ste eeuw werd de A28 aangelegd. Wie er wel eens rijdt weet misschien dat er een rare kronkel in zit. Dat wordt schijnbaar bij de overheid de bocht van Kooy genoemd, de naam van de eigenaar in die tijd. Die heeft flink gelobbyd om die bocht te laten aanleggen, want eigenlijk was de planning om de weg pal naast het huis aan te leggen. Dan zou het historische park flink beschadigd zijn."

De A28 is niet de enige die door flink lobbyen een andere plek heeft gekregen. Ook de toren van het KNMI werd bij de bouw een stukje verplaatst. Want hij zou precies op de zichtlijn vanaf Vollenhoven naar de Domtoren komen te staan, en Vollenhoven had recht op die zichtlijn. Jaren later was het alsnog gedaan met het zicht op de Dom, toen werd er een bankgebouw precies op de zichtlijn neergezet. Alleen een klein strookje van de zijkant is nog te zien.

Ondanks dat een deel van het landgoed behouden werd door de verplaatsing van de A28, is Vollenhoven toch een groot deel van het land kwijtgeraakt. Sophie: "Achter de A28 ligt Zeist met de flats in de wijk Vollenhoven. Die naam heeft de wijk gekregen omdat het ooit bij het landgoed hoorde."

Het boek '500 jaar Vollenhoven' is in eigen beheer uitgegeven. Het is te koop bij de Bilthovense boekhandel en via de website van het landgoed.