Waar is de eikenprocessierups gebleven? 'Bestrijding kost wat, maar is wel effectief'

© RTV Utrecht / Robert Jan Booij
Veenendaal - Het was een slecht jaar voor de eikenprocessierups. Van het insect, dat in 2019 nog voor veel overlast zorgde, waren er dit jaar 65 procent minder dan vorig jaar. Dat is het laagste aantal sinds 2013. Is de rups langzaam uit Nederland aan het verdwijnen?
Vlakbij station Veenendaal-De Klomp bevindt zich een ongewoon stukje bos. Terwijl bioloog Arnold van Vliet zich er een weg tussen de bomen baant, klinkt op de achtergrond het gezang van een roodborstje. "Niet heel bijzonder, dat kun je overal horen", zegt hij. "Veel mensen luisteren er niet naar. Dat zouden ze meer moeten doen."

Hele dekens op de bomen

Wat wel uitzonderlijk is: op deze plek wemelde het dit jaar van de eikenprocessierupsen. Terwijl de populatie in het hele land flink afnam, zaten er hier meer van deze insecten dan ooit. "Op die boomstammen zaten echt hele dekens", wijst hij naar een aantal eiken. "Raak ze dus niet aan!"
Drie jaar geleden, in 2019, veroorzaakten de rupsen een ware plaag in Nederland. "Bijna het hele land liep toen met die bultjes rond", herinnert Van Vliet zich. Dat komt door de brandharen van de eikenprocessierups, die bij contact met huid of ogen allerlei irritaties veroorzaken.

Bacteriën en bodemwormen

Vanwege de gezondheidsoverlast werd flink ingezet op preventie. Bijvoorbeeld door bomen te bespuiten met bacteriën en nematoden, dat zijn kleine bodemwormen. "Dat heeft flink wat gekost, maar het is wel effectief geweest", aldus Van Vliet. dit jaar hebben de rupsen bovendien een slecht voorjaar gehad vanwege het weer. "Eerst was het heel warm, daarna heel koud."
Nee, we gaan hier niet meer van afkomen.
Arnold van Vliet, bioloog
Dat alles bij elkaar heeft er dus voor gezorgd dat het aantal eikenprocessierupsen in het hele land is afgenomen. Bij Veenendaal-De Klomp zaten er weliswaar veel, maar in de provincie Utrecht was een daling van zo'n 70 procent. Goed nieuws, vindt Van Vliet. "Normaal word ik een beetje verdrietig van de achteruitgang van soorten, maar hier ben ik toch wel blij mee."

Vinger aan de pols

Betekent dat ook dat we ons geen zorgen meer hoeven te maken over de eikenprocessierups? Van Vliet denkt van niet. "Nee, we gaan hier niet meer van afkomen", is hij stellig. "Het blijven insecten, dus dat kan ook weer zomaar toenemen. Het is echt de vinger aan de pols houden."
Bovendien is het ook met minder processierupsen oppassen geblazen in de buurt van eikenbomen. De brandharen die achterblijven kunnen nog 8 jaar lang problemen veroorzaken als je ermee in contact komt. "Pas dus op", waarschuwt Van Vliet. "We hebben er hard aan gewerkt om de gezondheidsoverlast beheersbaar te krijgen en dat is goed gelukt. Maar helemaal weg gaat het nooit."
Verslaggever Robert Jan Booij op eikenprocessierupsenjacht, deel 1
Verslaggever Robert Jan Booij op eikenprocessierupsenjacht, deel 2

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.