Niet alleen patiënten, maar ook huisartsen de dupe van medicijntekort: 'Dit zou niet moeten gebeuren in Nederland'

© RTV Utrecht
Provincie Utrecht - "We hebben het al druk zat. Je wilt je tijd besteden aan de patiënten en niet aan administratie of randzaken die er niet toe doen. En dit medicijntekort zou eigenlijk niet moeten gebeuren in Nederland."
De Woerdense huisarts Jean-Marie Jenkins is op zijn zachts gezegd niet te spreken over de tekorten van medicijnen tegen epilepsie, ADHD of zelfs antibiotica. In haar praktijk heeft ze er dagelijks mee te maken. Vroeger kwam het één of twee keer per maand voor dat een medicijn niet op voorraad was. Nu wordt de huisarts vrijwel dagelijks gebeld door de apotheek. Soms zelfs terwijl de volgende patiënt al in de spreekkamer zit.
"De patiënt staat aan de balie bij de apotheek en dan moet ik tijdens een gesprek met de volgende patiënt een alternatief bedenken en hopen dat de apotheek dat dan wel heeft. Dan moet ik tijdens het consult met die andere patiënt een recept aanmaken en doorsturen. De praktijk wordt er rommeliger van."
Het komt steeds vaker voor dat er een tekort is aan medicatie. In 2022 meldde de apothekersorganisatie KNMP maar liefst 1514 medicijntekorten in Nederland. In 2021 kwam dat met 1007 tekorten veel minder vaak voor. En de verwachting is dat het er in 2023 niet veel beter op wordt.
"Als we drie patiënten met een tekort per dag hebben, dan is het nog wel een leuke uitdaging. Nu zijn het er bijna 150. Dan wordt het gewoon te ingewikkeld," vertelde apotheker Elien Peterse uit Hoogland eerder.
Het tekort komt doordat er steeds minder fabrieken zijn waar medicijnen worden geproduceerd. En die productie gebeurt ook nog eens ver weg. In India en China bijvoorbeeld. Eén foutje levert meteen problemen op voor de hele wereld. En dan zijn er nog de Nederlandse zorgverzekeraars die erg weinig betalen voor medicijnen. Daarmee blijft de zorgpremie in Nederland laag. Maar het is voor fabrikanten ook interessanter om de medicijnen te leveren aan landen waar meer wordt betaald.

Antibiotica

Methylfenidaat tegen ADHD, benzbromaron tegen jicht over clobazam bij angst en epilepsie. Aan dit soort medicijnen was de afgelopen tijd geregeld een tekort. Maar het gaat ook om meer 'doorsnee' medicatie, zoals bijvoorbeeld antibiotica. Antibiotica worden gebruikt om bacteriële infecties te bestrijden, zoals long- en oogontstekingen. Het was bij de uitvinding ervan een doorbraak in de medische wetenschap en sindsdien niet meer weg te denken uit de huidige gezondheidszorg.
Het levert huisarts Jenkins dan ook flink wat extra werk op, nu het steeds vaker niet geleverd kan worden. "Dan blijkt een bepaald antibioticum tegen oogontsteking niet beschikbaar te zijn. Dus moet er een alternatief bedacht worden. Maar in dat alternatief zit dan weer een veel sterkere ontstekingsremmer die op lange termijn ook niet goed is voor het oog. Dus dat is erg onhandig."

Risico's

Daarnaast bestaat er altijd het risico dat een bacterie resistent wordt tegen een antibioticum. Hoe vaker je het gebruikt, hoe groter de kans dat de bacterie er niet meer op reageert. Daarom schrijven artsen het liefst de meest eenvoudige antibiotica voor, zodat de zwaardere middelen bewaard blijven voor wanneer er echt geen andere keuze is.
"Je probeert altijd een reserve-antibioticum niet te gebruiken want daarmee kweken we meer resistentie. Dat antibioticum is alleen bedoeld voor ziekenhuisgebruik of wanneer andere antibiotica niet werken. Maar helaas moeten we die nu wel eens gebruiken omdat de meest simpele antibiotica niet leverbaar is. In Nederland is op dit moment weinig resistentie tegen antibiotica, maar hiermee kweek je dus wel een grotere mate van resistentie."

Nieuwe app

Om de Woerdense huisartsen te ontlasten, krijgen ze binnenkort beschikking over een nieuwe app die de dagelijkse telefoontjes van de apotheek af moet laten nemen, vertelt Jean-Marie Jenkins.
"In die app kan je elke dag aangeven welk vervangend medicijn geschikt is bij een tekort. Dan hoeft de apotheek dus niet bij elke patiënt opnieuw te bellen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.