Amateurarcheologen vinden honderden grafheuvels op de Utrechtse Heuvelrug

© ANP
Utrecht - Op de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe zijn meer dan duizend nieuwe grafheuvels uit de prehistorie ontdekt. Ook zijn ongeveer 900 plekken gevonden waar destijds houtskool werd verbrand. De vondsten bewijzen dat het gebied in de prehistorie veel intensiever was bewoond dan tot nu toe bekend was, zeggen de onderzoekers.
De vele vondsten zijn het resultaat van het project Erfgoed Gezocht: een project van Landschap Erfgoed Utrecht, Universiteit Leiden en Erfgoed Gelderland. Ruim 6500 zogenoemde burgerwetenschappers speurden thuis vanachter hun computer speciale hoogtekaarten van het Utrechts Landschap af om mogelijke archeologische objecten te ontdekken. Het is de eerste keer dat de Nederlandse archeologie gebruikmaakt van de burgerhulp. Zonder die hulp had het volgens de projectleiders wel tien jaar kunnen duren om alle vindplaatsen te ontdekken.
Dat leidde tot duizenden vondsten, zegt Wouter Verschoof-Van der Vaart, projectleider bij Landschap Erfgoed Utrecht. Naast de grafheuvels troffen de onderzoekers ook 36 vierkante kilometer aan prehistorische akkers uit 1100 tot 200 voor Christus aan én talloze oude karrensporen.
"We hebben met studenten en burgerwetenschappers een steekproef gedaan op een selectie van de plekken die uit het onderzoek zijn gekomen", vertelt de projectleider. "Als slechts één iemand heeft geklikt op een plek is de kans heel klein dat het een grafheuvel is. Hebben meer dan zeven mensen geklikt? Dan is de kans vrij hoog dat er en grafheuvel is. Maar als meer dan elf mensen hebben geklikt? Dan is er 90 procent kans dat het een grafheuvel is."

Tweede Wereldoorlog

In totaal werden ruim 300 plekken steekproefsgewijs extra onderzocht en dat leverde 80 nog onontdekte grafheuvels op. Op basis van die vondsten is de kans heel groot dat op ruim 1000 andere plaatsen ook grafheuvels te vinden zijn, schat Erfgoed Gezocht.
De burgerhulp smaakt naar meer. Onlangs is op de Utrechtse Heuvelrug en in 't Gooi een vergelijkbaar project afgerond, waar burgerwetenschappers online zochten naar sporen van de Tweede Wereldoorlog. Uit het grafheuvelonderzoek komen "werkelijk zinvolle resultaten uit, wat we kunnen ondersteunen met veldwerk", zegt projectleider Verschoof. "Deze methode werkt dus."
Dit project heeft onze kijk op de prehistorie ingrijpend veranderd, zegt Quentin Bourgeois, universitair hoofddocent in Leiden. Het project heeft de Europese cultuurprijs Europa Nostra 2022 gewonnen, de belangrijkste Europese onderscheiding op het gebied van cultureel erfgoed. De prijs wordt donderdag uitgereikt.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.