Baarn herdenkt Holocaust: 'Dood is pas voltooid als je naam niet meer wordt gezegd'

Tamar Walma - de Vries bij het Joods monument
Tamar Walma - de Vries bij het Joods monument © RTV Utrecht
Baarn - Bij het Joods monument in Baarn zijn vanmiddag de slachtoffers van de Holocaust herdacht. 45 Joodse mensen werden tijdens de oorlog uit Baarn weggevoerd en vermoord. "Ik denk vandaag aan mijn hele familie, aan mijn grootouders en familie van wie ik het bestaan nauwelijks weet. En ik denk aan het alleen zijn, waarin mensen van de tweede generatie moeten opgroeien."
Haar lippen bewegen zachtjes mee als het Kaddisj, één van de belangrijkste gebeden in het jodendom wordt uitgesproken. Jacqueline Frankenhuis is 70 jaar en werd na de oorlog geboren. Haar vader overleefde Auschwitz, iets waar hij vrijwel nooit over sprak. "Ik herinner me dat ik als vijfjarige vroeg: papa wat is dat nummer op je arm? Hij zei: dat is het telefoonnummer van je grootmoeder. Maar ik had geen grootmoeder."
Later leerde Jacqueline dat dit het standaard antwoord was van veel Joodse mensen die de oorlog overleefden maar niet konden praten over de gruwelen die ze hadden meegemaakt. Vandaag wordt hun verdriet herdacht en klinken de namen van hen die het niet overleefden. "Wat heel belangrijk is in het Jodendom is je realiseren dat de dood eigenlijk alleen maar voltooid is als je naam niet meer gezegd wordt. Daarom noemen we de namen", zegt Tamar Walma - de Vries die zowel Westerbork als Bergen-Belsen als klein kind overleefde. Uit haar mond klinken vanmiddag de namen en leeftijden van de mensen die nooit terugkwamen.
Radioreportage Holocaust herdenking Baarn
Herdenken, dat is en blijft ongelofelijk belangrijk, zegt Marjolein van Dijk, voorzitter van het Comité 4 en 5 mei. "Wij merken dat hier in Baarn kinderen aardig op de hoogte zijn. "In Baarn krijgen kinderen er veel van mee op school, bijvoorbeeld in de vorm van speciale gastlessen. "Ons doel is om mensen de mogelijkheid te geven om te herdenken. Mensen kunnen erover leren en hopelijk zorgt dat ervoor dat dit nooit meer gebeurt, zo'n catastrofe van die omvang."
De stem van voorzanger Gilad Nezer ontroert een aantal mensen tijdens de herdenking. Er klinkt vioolmuziek en cello en er worden kransen of een steentje gelegd bij het monument. Sommigen worden ondersteund door hun echtgenoot, zoon, dochter of vriend. Degenen die zich de oorlog en alles wat zich daarna afspeelde nog goed kunnen herinneren zijn met een steeds kleiner aantal.
Jacqueline voelde zich vroeger nog weleens alleen, omdat er weinig gesproken werd over de dingen die haar vader had meegemaakt. "Het meeste weet ik uit memoires van zijn kampmaat die later mijn voogd werd. Ik had mijn vader er graag over willen spreken, maar toen ik oud genoeg was om dat te doen was hij inmiddels overleden."
Dat alleen voelen, dat is gelukkig voorbij zegt Jacqueline. "We hebben nu zoveel lotgenoten die er ook over praten. We zijn verenigd en vinden elkaar nu en dat is heel belangrijk."
Jacqueline Frankenhuis, tweede generatie overlevende Tweede Wereldoorlog
Jacqueline Frankenhuis, tweede generatie overlevende Tweede Wereldoorlog © RTV Utrecht

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.