'Ook Utrechtse boeren die geen piekbelaster zijn moeten beroep kunnen doen op stikstofregeling'

Provincie Utrecht - In de provincie Utrecht zullen weinig boeren een beroep kunnen doen op de regeling die het kabinet voorstelt om de stikstofuitstoot van grote vervuilers te verminderen, dat vreest provinciebestuurder Mirjam Sterk. Het kabinet wil de stikstofuitstoot dit jaar nog flink omlaag brengen. Dat moet gebeuren met een aantrekkelijke regeling die zogenoemde piekbelasters helpt verhuizen, verduurzamen of stoppen. Sterk pleit voor een regeling voor alle boeren die vrijwillig willen stoppen of verhuizen.
In Utrecht Komt Thuis op Radio M Utrecht zegt gedeputeerde Sterk dat de stikstofbelasting bij de natuurgebieden in de provincie Utrecht "niet zo ontzettend hoog is". Bovendien heeft Utrecht geen grote gebieden waar landbouw en natuur tegen elkaar aanschurken, zoals dat in Gelderland bijvoorbeeld wel het geval is. De kans dat veel Utrechtse boeren bij de drieduizend zwaarste vervuilers zit, is dan ook klein. Sterk hoopt dat het kabinet een aantrekkelijke regeling in het leven roept voor boeren die vrijwillig willen stoppen of verplaatsen, ook al zijn het geen piekbelasters.

In november 2022 kondigde stikstofminister Christianne van der Wal aan met een aanpak te komen voor de agrarische en industriële piekbelasters. Het kabinet laat vandaag weten met 3000 piekbelasters in gesprek te gaan om de stikstofemissie dit jaar al "zeer fors te reduceren".
"Deze bedrijven krijgen de mogelijkheid om de stikstofuitstoot aanzienlijk terug te brengen door hun bedrijfsvoering te verduurzamen, te verplaatsen of te stoppen", schrijft het kabinet. In de komende maanden moet een website gelanceerd worden waarop boeren zelf kunnen uitrekenen of ze tot de drieduizend piekbelasters horen. Sterk: "Als ze dat zijn, kunnen ze aanspaak maken op een woest aantrekkelijke regeling, zoals minister Van der Wal dat eerder heeft genoemd."
Landbouwakkoord
Met de stikstofreductie die de maatregelen moeten opleveren wil minister Van der Wal ruimte creëren om ondernemers te helpen die "door tekortschietend overheidsbeleid in grote problemen zijn gekomen". Met name boeren dreigen boetes te moeten betalen omdat zij werken met natuurvergunningen die waren toegestaan onder oud beleid. Daar maakte de Raad van State zo'n drie jaar geleden een eind aan omdat de natuur niet voldoende werd beschermd.
Sterk vindt het belangrijk dat er nu meer duidelijkheid is gekomen over hoe de stikstofreductie tot stand moet komen, maar zolang er nog geen landbouwakkoord is gesloten tussen de overheid, landbouworganisaties en natuurorganisaties hebben boeren in Utrecht nog geen duidelijk toekomstperspectief. De gedeputeerde zegt reikhalzend uit te kijken naar dat akkoord.
"Dat heb je nodig als boer als je achter de keukentafel zit en nadenkt over je toekomst of misschien de toekomst van je zoon", zegt Sterk. "Dan wil je ook weten: wat is er nog mogelijk en wat zijn de dingen waar ik uit kan kiezen? Daar zijn ze natuurlijk in Den Haag met elkaar over aan het overleggen, ook met de boerenorganisaties erbij. En dat hebben we wel echt nodig om een goede invulling te geven aan al die gebiedsplannen die we moeten maken."
Het kabinet zegt ernaar te streven dat landbouwakkoord in april te sluiten.
Ook andere sectoren moeten duurzamer
Johan Remkes trad vorig jaar als bemiddelaar tussen landbouwers en de overheid op. Hij adviseerde toen een aanpak te bedenken voor piekbelasters. De boeren waren toen al geruime tijd boos, onder andere omdat de uitstoot van ammoniak in de landbouw met 41 procent omlaag moet en dat concrete doelstellingen voor andere sectoren ontbraken.
Hoewel de eis van 41 procent daling voor de landbouw blijf staan, stelt het kabinet nu ook eisen aan de vervoerssector en de industrie. Zij moeten de uitstoot van stikstofoxiden met respectievelijk 25 procent en 38 procent verminderen.