Minuut stilte en bezinning voor Syriërs, voor wie de aardbeving een catastrofe teveel is

Daarom organiseert Ramou vandaag een officiële condoleance. "We moeten bezig zijn met ons verlies. Er zijn mensen, ook in Utrecht, die aan de mensen in Syrië denken."

Volgens Rami Ramou voelen de Syriërs die in Nederland zijn een constante onrust. Ze voelen zicht machteloos omdat contact moeilijk is en de noodhulp komt maar niet op gang. Dat komt vooral door de gevoelige politieke situatie in het noorden van Syrië. Ramou: "Er is nog steeds geen hulp van het Assad-regime. Dat komt ook omdat het noorden onafhankelijk is van de regering. Ik zie het als een soort Gaza waar vier miljoen mensen wonen. Ze moeten het hebben van hulp van organisaties als de Witte Helmen of het Syrische Comité."

Dat zijn hulpverleners die los van een overheid optreden. De Witte Helmen zijn wereld beroemd geworden door Netflix-documentaire The White Helmets. Daarin is te zien hoe hulpverleners dagelijks hun eigen leven op het spel zetten om mensen uit het puin te ruimen na dagelijkse aanvallen door onder andere de Syrische strijdkrachten.

Namens het Syrische Comité is Zaher Toma (43) bij de condoleance. De voormalig docent Engels is gevlucht na het uitbreken van de oorlog en zet zich nu in om hulpgoederen in het rampgebied te krijgen. "Heel moeilijk is dat", zegt hij meteen. "We hebben een team dat daar woont en inmiddels al elf jaar hulp verleent. Dus er is wel vertrouwen. Maar wat het moeilijk maakt, is dat er verschillende groepen aanwezig zijn. Het Turkse Leger is in de buurt en dan zijn er nog heel veel verschillende gewapende groepen."

Ze kopen in Turkije de noodhulp in en brengen dat met veel moeite de grens over, in wat bekend staat als rebellengebied. Toch is de hulp de zij kunnen bieden niet voldoende. Zaher vertelt dat zij ondanks hun netwerk en kennis van het gebied niet overal kunnen komen. "Saramada, Ramhdam en nog wat andere. Alleen die plekken kunnen we bereiken. We weten ook dat het Assad-regime wel iets doet, maar alleen waar hij wil en goederen verdwijnen ook in zijn leger."

Tijdens de condoleance vertelt Zaher over het werk dat ze in Syrië doen en vertelt hij over het leed. Bij het woord catastrofe krijgt hij zichtbaar tranen in zijn ogen. "Ik zag weer voor mij hoe een raket jaren geleden alweer een gebouw raakte en dat al die brokstukken op mensen vielen. De aardbeving was voor ons als Syriërs niet de eerste catastrofe. Hopelijk wel de laatste."

Vooralsnog lijkt dat ijdele hoop. Zaher zegt dat ondanks de noodsituatie de bombardementen gewoon doorgaan: "De afgelopen twee weken is er twee keer gebombardeerd. Dat is hoe het Assad-regime denkt: de zwakke bombarderen. De mensen daar woonden al in een heel slechte situatie. Daar komt de aardbeving gewoon nog overheen. Niemand kan voorspellen wat daar nu gaat gebeuren. Het is wachten op een politieke oplossing."

De afgelopen jaren zijn veel Syriërs vanwege de oorlog in het land gevlucht. Daarvoor waren er ook vluchtelingen, zij vertrokken om politieke redenen. Nayla Khalil (56) is een van hen. Zij zit vandaag in Utrecht, in een fijne ruimte met verse koffie en een dadel in haar hand. Haar broer woont nog in het noorden van Syrië, in de omgeving van Afrin. Hij woont noodgedwongen op straat. "Woede voel ik."

"Het is een ramp. Ik ben op zoek naar woorden die dit alles recht aandoen. Angst is het." Nayla heeft pas sinds een week weer contact met haar broer. "Nog altijd beweegt de aarde door naschokken. Mijn broer en veel anderen leven vooral op straat om te voorkomen dat ze in een gebouw zijn dat het toch begeeft. Door alle bombardementen zijn huizen al zo verzwakt. Ze zijn dus buiten. Ondanks de regen nu, de kou en sneeuw. Voor verlichting zijn ze aangewezen op zaklampen."

Khalil en haar man zijn direct spullen in gaan zamelen om naar Syrië te sturen. Binnen een paar dagen zijn zes volgeladen bussen naar het rampgebied afgereisd. "Maar mijn broer heeft nog niets van onze hulp gezien. Eten hebben we gestuurd, medicijnen, kleding, drinken. Waar zijn al die spullen? Het is gewoon niet aangekomen!"

Het drijft haar tot wanhoop, want de spullen zijn niet te traceren. Ze ergert zich dan ook mateloos aan de politieke chaos waardoor hulp aan de mensen die het nodig hebben maar niet van de grond komt. "Je moet je voorstellen: daar heeft iedere wijk zijn eigen overheid. Er zijn zoveel groepjes en die hebben onderling ook ruzie. Maar je moet elkaar nu helpen. We zijn daar geen eenheid. Dat frustreert! En nu is er nog steeds een tekort aan alles. Vanbinnen ben ik zo verdrietig. Wat kunnen we nog doen?"

Aan die machteloosheid hoopt Rami gehoor te geven met de condoleance. Gebed, een minuut stilte en bezinning met alle slachtoffers in gedachten. Maar hoeveel slachtoffers er precies door de aardbeving aan Syrische zijde zijn gevallen? De schattingen lopen op tot enkele duizenden. "Maar die telling zal niet kloppen", zegt Rami. "We zullen nooit weten hoeveel mensen in Syrië echt bij de aardbeving zijn omgekomen."