Provincie Utrecht geeft relatief weinig geld uit, maar ov is nergens zo'n grote kostenpost als hier
Provincie Utrecht - De provincie Utrecht gaf in 2021 340 euro uit per inwoner. Daarmee was Utrecht relatief goedkoop uit, alleen Noord-Brabant, Noord-Holland en Zuid-Holland hadden minder kosten. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat de inkomsten en uitgaven van 2021 van alle provincies op een rijtje heeft gezet.
Wat vooral opvalt is dat hoe dunner bevolkt een provincie is, hoe hoger de uitgaven per inwoner. Zo was Groningen per inwoner het meest kwijt: 726 euro. Dat is ruim het dubbele van Utrecht en bijna vier keer zoveel als de provincie met de minste uitgaven, Noord-Holland. Andere dunbevolkte provincies zoals Friesland, Zeeland en Drenthe waren per inwoner zo'n 600 euro kwijt in 2021.
Volgens het CBS weerspiegelen de cijfers de relatief zware taak die de noordelijke provincies en Zeeland hebben op het gebied van wegenonderhoud, natuurbeheer en openbaar vervoer. Het aantal inwoners per vierkante kilometer ligt in die provincies stukken lager dan in de Randstedelijke provincies, wat ervoor zorgt dat de kosten per inwoner aan bijvoorbeeld provinciale wegen een stuk hoger ligt.
Ook zijn de natuur- en watergebieden in de provincies vaak groter in omvang, wat ook invloed heeft op de hoogte van de kosten.
Duur openbaar vervoer
Voor de provincie Utrecht was de grootste kostenpost het openbaar vervoer (ov). Ruim een derde van het geld dat de provincie uitgaf ging daar aan op. Op Groningen na gaf geen enkele andere provincie daar meer geld aan uit en relatief gezien staat Utrecht zelfs bovenaan.
Dit komt deels doordat de provincie verantwoordelijk is voor het openbaar vervoer in de regio. In bijvoorbeeld Zuid-Holland is dat niet het geval. Daar spelen samenwerkingsverbanden tussen gemeenten als Den Haag en Rotterdam een belangrijke rol in het organiseren van het lokale vervoer.
Fonds en belastingen
De inkomsten zijn in alle provincies ongeveer even hoog als de uitgaven. Wel zijn de inkomsten niet overal op dezelfde manier verdeeld. In vrijwel alle provincies komt het grootste deel van de inkomsten binnen via het provinciefonds (geld dat provincies krijgen van de Rijksoverheid) of via provinciebelastingen.
Utrecht krijgt ongeveer de helft van haar geld vanuit het provinciefonds en haalt relatief weinig geld op door belasting te heffen. In bijvoorbeeld Zuid-Holland is het precies andersom: die provincie haalt bijna de helft van haar inkomsten uit belastingen en ontvangt juist minder geld van de Rijksoverheid.
