Eindelijk alle stemmen geteld, BBB toch nét de grootste partij in Utrecht

Om 23.44 liet burgemeester Gert-Jan Kats van Veenendaal weten dat ook in zijn gemeente alle stemmen zijn geteld. In Veenendaal werd BBB de grootste met zo'n 3000 stemmen meer dan GroenLinks. In de provincie heeft BBB heeft 13,2 procent van de stemmen. GroenLinks volgt kort daarop met 12,8 procent en de VVD heeft 11,9 procent van de stemmen.

Wie woensdagavond nog voor het slapengaan de Utrechtse uitslagen van de provinciale verkiezingen wilde weten, kwam bedrogen uit. Het duurde tot vlak voor middernacht tot Eemnes als eerste gemeente de resultaten bekendmaakte: BoerBurgerBeweging was er met een kwart van de stemmen de grootste. Drie kwartier later kwamen Renswoude en Woudenberg met hun uitslagen. Ook in Renswoude bleek BBB de grootste, met maar liefst 35,5 procent van de stemmen, terwijl de partij het met een tweede plaats (achter de SGP) ook goed deed in Woudenberg.

Mede door een storing werd het tellen van stemmen in veel gemeenten nachtwerk. In onder meer de grote steden bleek GroenLinks vanochtend de grootste te zijn. In Utrecht haalde die partij 22,2 procent van de stemmen, gevolgd door D66 (13,6 procent), PvdA (9,3 procent), PvdD (8,8 procent) en VVD (8,7 procent). BBB haalde in Utrecht slechts 5,2 procent van de stemmen.

Ook in Amersfoort is GroenLinks de grootste, met 13,5 procent van de stemmen. De VVD is er de tweede partij met 11,4 procent, gevolgd door de BBB met 10,6 procent. GroenLinks wist dus veel stemmen binnen te halen in de steden, terwijl BBB het juist goed deed op het platteland. Daardoor gingen beide partijen lang nek-aan-nek. Met 23 van de 26 gemeenten geteld had GroenLinks gisterenmiddag 0,3 procent meer stemmen dan BBB. Geen andere provincie in het land was wat dat betreft zo verdeeld als de onze.

Het wachten was daarna op de gemeenten Houten, Veenendaal en Soest, waar het tellen van stemmen om uiteenlopende redenen vertraagd was. In Houten kwam de uitslag uiteindelijk aan het einde van de middag, in Soest iets later. In die twee gemeenten werd BBB de tweede partij, maar wel voor GroenLinks. VVD werd de grootste. Daarna was het alleen nog wachten op de uitslag in Veenendaal, dat duurde uiteindelijk dus tot bijna middernacht.

BBB-lijsttrekker Anton Verleun was voor de verkiezingen nog voorzichtig over een eventuele positieve uitslag. "Utrecht is verstedelijkt gebied, waar VVD en GroenLinks traditioneel veel stemmen krijgen. Het is geen gemakkelijke provincie voor ons", zei hij. En ook: "We hebben totaal niet de illusie dat we hier ook de grootste gaan worden." Die voorspelling blijkt dus niet te kloppen.

Nu de verkiezingsuitslag binnen is, wordt het zoeken naar een coalitie. Verleun en GroenLinks-lijsttrekker Huib van Essen deden gisteren in ieder geval al een handreiking naar elkaar. "Ik zie er echt naar uit samen te werken met BBB in de staten", zei van Essen. "We zullen zeker het gesprek aan moeten gaan. Maar we moeten ook eerlijk zijn: er zijn natuurlijk een aantal onderwerpen waar BBB en GroenLinks echt anders over denken."

Dat beaamt ook Verleun. Met name waar het gaat over de aanpak van de stikstofproblematiek en de gevolgen voor de agrarische sector lijken de twee partijen vaak lijnrecht tegenover elkaar te staan. Toch ziet Verleun wel wat bewegingsruimte. "Dat we niet precies dezelfde visie hebben mag duidelijk zijn, maar of we er daardoor ook niet uit kunnen komen weet ik niet. Dat sluit ik zeker niet uit."

De komende weken moeten uitwijzen of zo'n coalitie gevormd kan worden. Ook de VVD zal daar als derde partij een belangrijke rol in kunnen spelen. Want met de huidige zetelverdeling lijkt het bijna noodzakelijk dat twee van die drie partijen de coalitie in gaan. De vraag is dus vooral wie met wie wil samenwerken en onder welke voorwaarden.