Janneke is revalidatiearts: 'Zie mensen op één van de slechtste momenten in hun leven, maar ze zijn zo veerkrachtig'

© RTV Utrecht / Iris Tasseron
Utrecht - Het is maandagochtend 09.00 uur. Revalidatiearts Janneke Stolwijk doet een mondkapje op en begint aan haar ronde over de afdeling in het revalidatiecentrum de Hoogstraat. Een afdeling waar mensen liggen met een dwarslaesie, die zo goed en kwaad als het kan hun leven weer proberen op te bouwen.
Jaarlijks komen er zo'n 100 dwarslaesie patiënten naar de Hoogstraat. In totaal worden er zo'n 600 patiënten per jaar opgevangen verspreid over 8 centra door Nederland.
Volgens Stolwijk neemt het aantal oudere patiënten de laatste jaren toe mede door de vergrijzing. "Tegenwoordig zien we steeds meer incomplete dwarslaesies die niet door een ongeval zijn ontstaan, maar bijvoorbeeld door een ontsteking in de rug of door een vorm van kanker of problemen met de bloeddoorstroming." Maar ook door kleine ongelukjes kan het misgaan legt de revalidatiearts uit. "Bijvoorbeeld ouderen die over het matje thuis zijn gestruikeld of die het cadeautje aan hun kleinkind gaven en zich even verstapten."

Het revalidatiecentrum de Hoogstraat bestaat dit jaar 75 jaar. In het centrum kunnen mensen revalideren als ze bijvoorbeeld een herseninfarct hebben gehad of een ongeval of een aangeboren aandoening. Patiënten worden soms opgenomen of ze worden poliklinisch behandeld. In alle gevallen gaat het er om dat ze met hun beperking leren omgaan en zo goed mogelijk kunnen functioneren in het dagelijks leven. In totaal heeft De Hoogstraat een bed voor 120 mensen om te revalideren, waarvan 19 voor kinderrevalidatie. Jaarlijks betekent dat dat er zo'n 600 revalidanten klinisch worden behandeld. Poliklinisch worden jaarlijks zo'n 6000 mensen geholpen.

In de serie Bij De Hoogstraat lees en zie je de verhalen van een paar revalidanten en een revalidatiearts.

Volledige of beperkte verlamming

Door een dwarslaesie kun je verlamd raken, tijdelijk of permanent. Stolwijk: "Een dwarslaesie is een onderbreking van het ruggenmerg en dat betekent dat de signalen die je in je hersenen aanmaakt om bijvoorbeeld je arm op te tillen niet aankomen bij je spieren en andersom. Er is een onderbreking in de uitwisseling van die zenuwsignalen."
Tijdens haar ronde over de afdeling neemt ze de tijd voor haar patiënten. Een Engelstalige man ligt op zijn bed tv te kijken. Stolwijk en haar arts-assistent bespreken met hem zijn pijnmedicatie. De pijn bij een patiënt kan zijn als zenuwpijn op je huid. "Dan kunnen mensen soms al een lapje stof niet op hun huid verdragen", vertelt Stolwijk. Bij deze patiënt gaat het iets beter en wordt de medicatie aangepast.
Je wilt altijd weer lopen, maar het allerbelangrijkste is natuurlijk om zelf te kunnen eten en jezelf te kunnen aan- en uitkleden
Janneke Stolwijk, revalidatiearts
Een gang verderop moet Stolwijk even wachten voordat ze naar binnen kan. De verpleegkundigen zijn nog bezig met de patiënt. Ze wacht geduldig en dan kan ze bij hem kijken. De gordijnen rond het bed gaan open en een oudere man zit rechtop in zijn bed. "Hoe gaat het?", vraagt Stolwijk.
Ook bij hem wordt gesproken over de pijnmedicatie, maar ook testen ze de beweging in de armen. Doordat de signalen vanuit de hersenen naar spieren zijn onderbroken kunnen patiënten spasmen krijgen. Stolwijk is tevreden dat deze patiënt zijn armen steeds beter kan bewegen en de spasmen verminderen door medicatie.

Leven met verlamming

Het hebben van een dwarslaesie kan er toe leiden dat je volledig verlamd raakt en soms alleen je hoofd nog kunt bewegen. Dat betekent dat je bijvoorbeeld niet weet of je honger hebt of dat je een wondje op je benen hebt.
Het is enorm ingrijpend voor patiënten, toch ziet Stolwijk dat veel van hen de knop om weten te zetten en er wat van proberen te maken. "Als iemand met een hoge dwarslaesie hier binnenkomt is het eerste wat hij denkt: wat moet ik met dit leven. Dan zetten we een twee-sporen beleid in en dan zeggen we: ik hoor wat u zegt en ik kan mij vanuit uw perspectief daar best iets bij voorstellen, u bent hier om te revalideren, dus we gaan dit samen aanpakken en we gaan zien of we u een toekomstbeeld kunnen geven hoe uw leven met een dwarslaesie er uit kan zien. Dat doen we dan bijvoorbeeld vaak samen met een ervaringsdeskundige."
Janneke is revalidatiearts bij revalidatiecentrum De Hoogstraat
Veel patiënten kunnen na een dwarslaesie nooit meer lopen, maar volgens Stolwijk is er zoveel meer. "Je wilt altijd weer lopen, maar het allerbelangrijkste is natuurlijk om zelf te kunnen eten en jezelf te kunnen aan- en uitkleden. Dan zie je vaak een verschuiving bij patiënten die eerst het vooral hebben over het lopen. Vervolgens zien ze dat zelfstandig kunnen eten, je neus kunnen snuiten of je hoofd kunnen krabben naar de voorgrond komen, omdat die toch belangrijker zijn."

Een toekomst met een dwarslaesie

Als revalidatiearts ziet ze niet alleen de patiënten op de interne afdeling, maar ook bij de polikliniek. Soms kent ze de patiënt al van jongs af aan en ziet ze hoe zij hun leven opbouwen. "Als ik hen weer terug zie bij de poli dan heeft ie een relatie, heeft ie een kinderwens, zie je ze een kind krijgen en een carrière hebben. Dat is gewoon zo mooi om mensen levenslang te volgen. Dan hebben ze een dwarslaesie, maar ze zijn weer mens in al hun facetten."
En dat is waarom ze dit werk doet als revalidatiearts. "Ik kom mensen tegen op ongeveer één van de slechtste momenten in hun leven en dan vervolgens zie je dat mensen zo veerkrachtig zijn. Dan gaan ze hun leven weer oppakken en dat vind ik fascinerend om te zien. Wij kunnen ze daarbij een beetje helpen, maar die mensen moeten het zelf doen."

Revalidatiecentrum De Hoogstraat bestaat 75 jaar. RTV Utrecht besteedt daar deze week aandacht aan door de verhalen te vertellen van revalidanten en een revalidatiearts.

Lees hier het verhaal van Tijs (17) die een dwarslaesie opliep bij een duik in het water.

Geschiedenisleraar Jan-Willem kreeg afasie en moest opnieuw leren praten. Hij vertelt zijn verhaal hier.

Hier lees je meer over Annemieke. Zij kreeg door corona een herseninfarct.

Teis heeft een aangeboren aandoening. Lees hier hoe zich daar niet door laat tegenhouden.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.