Leusden wil met nieuwe wethouders vooruitkijken, maar oppositie is niet overtuigd

Na een jaar van politieke chaos in het normaal rustige Leusden, kan de gemeente vanaf vanavond weer vooruitkijken, is de hoop. Het afgelopen jaar begon met een snelle formatie voorspoedig, maar het vertrouwen in een stabiele politieke samenwerking brokkelde snel af toen de VVD na een halfjaar de stekker uit de coalitie trok omdat het op het gebied van duurzaamheid niet opschoot. Vervolgens duurde het vier maanden voordat Sociaal Leusden (voorheen SP) de plek van de VVD naast Lokaal Belangrijk en het CDA in een nieuwe coalitie innam.

Met het vertrek van de VVD vertrok ook wethouder Patrick Kiel, en dus begon de zoektocht naar een nieuw bestuur. “Gezien de kortere resterende periode en de grote mate van continuïteit in het coalitieprogramma heeft het de voorkeur te kiezen voor aanvulling van de zittende wethouders, naar een totaal van vier fulltime wethouders”, valt er in het raadsvoorstel te lezen. Alexandra Kolkman (Lokaal Belangrijk) en Wim Vos (CDA) behouden hun plek op het pluche.

Omdat Lokaal Belangrijk de grootste is en Sociaal Leusden nieuw in de coalitie, hebben beide partijen een extra kandidaat mogen voordragen. Sociaal Leusden ging voor Marleen Treep, oud-wethouder voor de ChristenUnie in Woudenberg. Jan Kramer is de kandidaat van Lokaal Belangrijk. Hij komt uit het Noord-Hollandse Zuid-Scharwoude, is raadslid voor een lokale partij en zit in de Provinciale Staten van Noord-Holland voor de BoerBurgerBeweging (BBB).

De coalitie vindt vier wethouders nodig, omdat zij op die manier effectiever aan hun portefeuilles kunnen werken. Ook levert het meer tijd op voor “organisatie, raad en samenleving” en “regionale samenwerking”, is het idee.

“De wereld is steeds ingewikkelder geworden. Steeds meer taken van Den Haag zijn naar lagere overheden geschoven”, vertelt fractievoorzitter Frank de Wit (Lokaal Belangrijk). “Wethouders kunnen maar een bepaalde werkdruk aan. Om de kwaliteit te kunnen waarborgen, is een vierde wethouder nodig.”

Ook coalitiepartij CDA onderschrijft dat. “Willen we van deze periode geen verloren periode maken, hebben we er vier nodig”, stelt fractievoorzitter Bas van Os. “Vergeet ook niet dat de wethouders maar drie jaar hebben en daarin ook echt resultaten moeten boeken.”

Maar hoe logisch de coalitie deze keuze ook vindt, in de oppositie klinken veel kritische geluiden. “Als je drie competente, ervaren, goede wethouders hebt die onderling samenwerken en ook een open communicatie hebben met de raad, dan is een vierde wethouder niet nodig”, stelt fractievoorzitter Marcel Sturkenboom van de grootste oppositiepartij, GroenLinks-PvdA. “Vier wethouders hebben ook invloed op de ambtelijke organisatie. Dat gaat ongetwijfeld meer menskracht vergen.”

En daarmee twijfelen oppositiepartijen ook aan de effectiviteit van een vierde wethouder. In veel gemeenten is nog steeds een personeelstekort, en dat geldt ook voor Leusden. Sommige partijen zouden daarom ook liever zien dat de gemeente meer investeert in het tekort aan ambtenaren dan een extra wethouder.

“De VVD wil zo’n klein mogelijke overheid”, zegt fractievoorzitter Carlos Genders. “Extra bestuurders zorgen voor extra werkdruk in het ambtenarenapparaat. Maar daar is de organisatie echt in ontwikkeling, dus daar zouden we de investering logischer vinden.”

Ook Leusden Vooruit ziet geen goede onderbouwing in het voorstel. “Dat gaat tijdens de raadsvergadering ook niet duidelijk worden, dus wij staan zeker niet te juichen. Het feit dat we de wethouderskandidaten uit de krant moesten vernemen, zegt ook veel. Er wordt geen fatsoenlijk gesprek gevoerd met de raad”, aldus fractievoorzitter Hilde van den Heuvel.

Oppositiepartij D66 steunt het coalitievoorstel ook niet. "We hebben gisteravond nog overleg gehad met onze leden", vertelt fractievoorzitter Martijn Kraa (D66). "Er is veel weerstand tegen de benoeming van een vierde wethouder, en dan vooral omdat Lokaal Belangrijk deze van 100 kilometer ver moet halen. Ook zijn er geen vier wethouders nodig als er maar drie partijen aan de coalitie meedoen."

Het CDA weerlegt die kritiek. “Je moet nu echt een tandje bijzetten”, stelt Van Os. “Tijdens de coalitieonderhandelingen is er meerdere keren sprake geweest van vier of meer partijen in de coalitie, en dan vond men vier wethouders wel oké. Dat heb ik nooit zo goed begrepen, het gaat vooral om de werklast en of daar vier wethouders voor nodig zijn. Wij vinden van wel. Of dat na 2026 ook nog zo is, is een ander verhaal.”

Sommige partijen zijn milder. “We hebben een traditie van drie wethouders, en voor het geld van een nieuwe wethouder kun je ook iets anders doen dat de gemeente verbindt”, beschrijft Mark van der Kooi (ChristenUnie-SGP) de extra kosten voor wethouder 4, die neerkomen op zo'n 120.000 euro per jaar.

“We zijn kritisch geweest op de huidige twee wethouders, omdat er in het afgelopen jaar niet veel is gebeurd. En dat willen we voor de komende drie jaar nog wel”, vervolgt hij. “Als ze ons weten te overtuigen, zullen we voor stemmen.”

Voor het raadsvoorstel heeft de nieuwe coalitie trouwens geen steun van de oppositie nodig; ze hebben met elkaar genoeg zetels om het plan voor vier wethouders door te laten gaan. De raadsvergadering begint vanavond om 20.00 uur in het Huis van Leusden.