Radicaal nieuw parkeerbeleid Amersfoort zorgt voor veel vragen

Het plan zorgde voor veel ophef onder inwoners, maar ook politiek leven de nodige vragen na de bekendmaking van het concept. De auto, of auto’s gratis voor de deur zetten is als het aan het college ligt straks verleden tijd. Stapsgewijs zal er toegewerkt worden naar een totaal betaald parkeerbeleid, waarbij het verminderen van het autogebruik centraal staat. Ook Hoogland en Hooglanderveen komen niet onder de plannen uit.

Het plan moet de parkeerproblemen in de stad oplossen, want in een aantal wijken in het zuiden van de stad en rondom het centrum is het aantal auto’s een groot probleem. "Mensen die naar de binnenstad moeten parkeren daar de auto, omdat het nog gratis kan", schetst wethouder Tyas Bijlholt. Het straatbeeld tekent zich door lange rijen auto’s en weinig groen. Ook de toegenomen hoeveelheid auto’s maakt het probleem er niet kleiner op. 

Volgens de meest recente cijfers telt de stad 115.000 auto’s. De gemeente heeft 158.000 inwoners, ongeveer 70.000 huishoudens. Dat zijn bijna twee auto’s per huishouden. Wie al die auto’s bij elkaar parkeert kan ruim 200 voetbalvelden vol zetten. En dat terwijl de coalitie in wil zetten op een compacte stad, met veel groen en minder voertuigen. Het parkeren is een onderdeel van een groter plan van het college om een leefbaarder, toekomstbestendig Amersfoort te realiseren.

Maar daarvoor moeten de auto's wel de wijk uit. En dan rijst de vraag: hoe ga je dat doen? Daarvoor heeft het college meerdere ideeën op papier gezet. Een belangrijk onderdeel is het creëren van wijk- of stadsrandhubs, waar auto’s gecentreerd gaan worden. Vanaf daar zouden andere vervoersmogelijkheden, zoals het OV of de fiets, beschikbaar moeten zijn, om de weg naar huis of het werk te vervolgen. 

En daar zet de gemeenteraad veel vraagtekens bij. "Moeten we niet eerst die alternatieven op orde hebben voordat we over dit beleid gaan praten?", vraagt raadslid Hanske Mulder-Van Maanen (CU) zich af. "Als dat alternatief niet op orde is, laten mensen de auto niet staan", vreest ze. En die vrees wordt gedeeld door een groot gedeelte van de raad.

En niet alleen de raad, ook inspreker Schimmel benadrukt dat. De inwoner is niet tegen het plan, maar zou wel graag duidelijke alternatieven zien. "Als mensen vanaf zo’n plek lang moeten wachten op de bus, sla je ook de plank mis." Dat probleem erkent ook wethouder Bijlholt. "Uit onderzoek is gebleken dat als mensen twee keer misgrijpen bij het OV ze weer in de auto stappen. Daarom moeten we dat goed gaan regelen." Vanaf die hubs moet je dus makkelijk door de stad kunnen bewegen.

Maar waar die moeten komen? "We gaan geen torentjes in de wijken bouwen waar we auto’s gaan parkeren. Dat gaan we deels op bestaande terreinen oplossen", legt de wethouder uit. Zo worden parkeergarages niet altijd optimaal benut en zou er ook gekeken kunnen worden naar bedrijventerreinen. Daarnaast is het volgens hem ook niet erg als een gedeelte van de wijk gebruikt wordt als hub, als dat de rest van de wijk ontlast. "Het aantal auto’s in de wijken zal sowieso afnemen als de tweede auto verder weg wordt gezet."

De tweede en derde vergunning wordt een stuk duurder, maar ook voor de eerste vergunning gaan inwoners zeer waarschijnlijk betalen. "We moeten ons wel realiseren dat er veel mensen krap bij kas zitten en dat dit voor een aantal mensen een groot probleem kan worden", zegt SP-fractievoorzitter Hugo Kruyt. Hij is niet de enige die zich zorgen maakt over de betaalbaarheid van dit plan. "Dat meerdere auto’s geld kosten, maar een eerste is voor veel mensen wel nodig."

Een andere vraag die veel op tafel komt is of alle wijken hieraan moeten worden onderheven. "De problemen die het college schetst zie je in wijken als Vathorst echt nauwelijks", zegt Flikkema. "Je moet problemen oplossen waar ze er zijn en geen mensen problemen opleggen." Volgens hem is de lage parkeernorm in een aantal nieuwbouwwijken onderdeel van het parkeerprobleem op andere plekken. "Minder parkeerplaatsen lijken dus niet meteen de oplossing."

Daarnaast zijn er volgens hem veel wijken waar forensen wonen, die door de centrale ligging van de Keistad hier zijn gaan wonen. "Die mensen hebben een auto nodig, soms ook een tweede of derde." En daar wil ook CDA-raadslid Alex Engbers graag cijfers van zien. "Voordat we gaan reguleren moeten we weten wie de autogebruiker is en wat hij doet."

Ook in de wijken waar parkeerproblemen minder groot zijn of lijken, kan het een stuk groener en milieubewuster, vindt raadslid Jeroen Bulthuis (GroenLinks). Alternatieven zoals lopen, fietsen, het openbaar vervoer en deelvervoer moeten veel beter worden benut volgens de partij. "Wel moet je ervoor zorgen dat het betaalbaar blijft voor de inwoner om een auto te hebben."

Bijlholt is duidelijk: "We gaan de auto niet uit de stad weren, maar we moeten wel weg bij het denkbeeld dat de auto leidend is in de omgevingsinrichting." Het aantal auto’s kan volgens hem niet meegroeien met de groei van de stad. "Als we op deze manier blijven doorgaan is de situatie onhoudbaar. Mensen willen ook een groene wijk en plekken waar de kinderen kunnen spelen."

Het debat is dan ook geen discussie over parkeren, maar over het leefbaarder maken van de stad, het creëren van ruimte voor groen en woningen. Daarvoor moeten auto's wijken. Een aantal raadsleden vraagt zich af of er dan zo gefocust moet worden op het parkeren. "Je merkt dat inwoners op de achterste benen gaan staan", zegt Menno Fousert. "Als je ze meeneemt in de plannen om hun wijk te verbeteren is de sfeer heel anders."