Film over verzet in Baambrugge en Abcoude moet herinnering levend houden: 'Er is nog weinig veranderd'
Baambrugge - De Schimmelpenninck Hoeve in Baambrugge is nu een zorgboerderij waar cliënten kippen en koeien verzorgen, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog had het een heel andere functie. Het was toen een schuilplaats voor onderduikers en een belangrijke plek voor het verzet. Theatermaker, actrice en regisseur Marjolein Macrander maakte er een film over met de veelzeggende titel Om nooit te vergeten.
Die titel verraadt eigenlijk al wat Macrander hoopt te bereiken met haar film: dat niemand ooit vergeet wat zich tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld. De film is gebaseerd op een boek van Else Flim. De filmmaker kwam dat boekje naar eigen zeggen ooit tegen in een kringloopwinkel en was meteen geïntrigeerd. "Het is fantastisch dat zoveel herinneringen uit de oorlogstijd bewaard zijn gebleven. Veel mensen kennen deze verhalen niet, dus die moeten we toch doorvertellen."
Schrijver en programmamaker Else Flim schreef in 1995 het boek Dat vergeet je nooit meer ter ere van 50 jaar bevrijding. Daarvoor interviewde ze verschillende mensen uit Abcoude en Baambrugge over hun ervaringen tijdens de oorlog en de bevrijding.
Parallel met Oekraïne-oorlog
Om de verhalen in leven te houden, heeft Macrander er vier uitgekozen voor haar film, waaronder het verhaal van de toenmalige burgemeester en dat van een onderwijzeres die vrij abrupt het verzet in ging. Die laatste rol vertolkt Macrander zelf in haar film. "Ik vond het een eer om even deelgenoot te zijn van haar gedrevenheid en te voelen hoe het is om door het te vuur te gaan, zelfs als anderen tegen je zeggen dat je beter kunt stoppen."
De film kwam overigens al een tijdje geleden uit, maar kon toen niet voor een groot publiek in première vanwege de coronamaatregelen die toen golden. "Toen hebben we de première online gedaan. Dat was wel grappig, maar toch niet hetzelfde."
Dit jaar, nu we van alle beperkingen verlost zijn, werd de film alsnog publiekelijk vertoond. De film is zelfs nog urgenter geworden vanwege de oorlog in Oekraïne, zo meent Macrander. "Toen ik met dit project begon was die oorlog nog helemaal geen sprake. Maar als ik de film nu kijk, krijg ik het idee dat er sinds de Tweede Wereldoorlog weinig veranderd is. Straks krijg je de verhalen uit Oekraïne en die lopen misschien wel bijna parallel met de verhalen van deze mensen uit het verzet."
Besef bij jongeren
Des te belangrijker dus dat jong en oud de film te zien krijgt. "Maar het valt mij op dat er vooral ouderen op de film afkomen. Mensen wier vader ook in het verzat, of een man die vertelde dat hij op de boerderij geboren is. Er zijn zelfs mensen die met een tasje komen met daarin dat boekje van Else Flim. 'Dat heb ik goed bewaard', zeggen ze dan."
Om de verhalen ook op jongeren over te brengen, wordt de film daarom vertoond op basisscholen in de regio van Abcoude. "Of jongeren er echt veel mee bezig zijn, weet ik niet. Maar het geeft sowieso voer tot gespreksstof. En als er over gesproken wordt, ontstaat hopelijk ook meer besef over die periode."
