Slapende bewoner schrikt wakker van sissende cobra; OM eist 4,5 jaar cel voor vuurwerkaanslag Amersfoort

Het OM eiste vandaag 4,5 jaar cel tegen de destijds 18 jaar oude F.A. uit Amsterdam. Zijn medepleger, de even oude E. van L. uit Dordrecht, werd begin dit jaar al veroordeeld tot 7 maanden cel en voorwaardelijke jeugddetentie.

De explosie van augustus had een enorme kracht. Het grote raam van de erker van het huis in de wijk Randenbroek werd compleet naar buiten geslagen. Twee andere ramen waren gebarsten, er zat een gat in de vensterbank en binnen richtte de ontploffing een enorme ravage aan. Een auto die voor het huis stond liep schade op.

Volgens deskundigen is de veilige afstand bij een ontploffende cobra minstens 15 meter, vanwege de hitte en de drukgolf. Bij een explosie binnenshuis is de impact nog veel groter. Wanneer het zware vuurwerk in de buurt van iemands hoofd, nek of bovenlichaam ontploft, is er een grote kans dat dit dodelijk is. Daarnaast kunnen rondvliegende glasscherven en voorwerpen zware verwondingen veroorzaken.

Toen de verdachten om 05.00 uur 's morgens met het vuurwerk naar de woning renden en dat door een zijraampje naar binnen gooiden, waren twee jongens die in het huis woonden alleen thuis. Hun ouders waren op vakantie. Een van de broers lag boven te slapen en rende geschrokken naar beneden toen hij wakker werd van de harde knal en glasgerinkel. Zijn broer die in de woonkamer op de bank naast het raam lag, stond toen al buiten. Daar zagen zij twee in het zwart geklede jongens wegrennen, die er vandoor gingen in een kleine, rode Volkswagen Up van verhuurbedrijf Greenwheels.

De politie was razendsnel ter plekke en kwam de auto op het spoor op de A28 richting Utrecht. Na een achtervolging werden de verdachten op de A27 bij Vianen aan de kant gezet. Ze beweerden dat ze in Amersfoort een afspraakje hadden met twee meisjes, maar volgens het OM is er een overvloed aan bewijs dat zij achter de aanslagen zaten. Uit onderzoek van hun telefoons blijkt dat zij op het tijdstip van de ontploffing in de Verdistraat waren. Zij hadden een routebeschrijving bij zich, waarbij ze tussen Dordrecht en Amersfoort bewust de snelwegen vermeden. Hun auto is in de Verdistraat door meerdere getuigen gezien en een huidschilfer van de jongen uit Dordrecht zat op de sponning van het raam.

Uit chats op hun telefoons blijkt volgens het OM dat Amsterdammer F.A. de andere jongen voor de klus had geronseld. "Het lijkt op een soort openbare aanbesteding", merkte de voorzitter van de rechtbank. Op Snapchat plaatste hij een foto met de oproep: "Wie wil iets leuks verdienen? Ik wil dat deze KK-huis dichtgaat. PB me even." De Amsterdammer zou de andere jongen 230 euro hebben beloofd om mee te doen.

De aanleiding voor de aanslag bleef tijdens de rechtszaak onduidelijk. De aanslagplegers werden vastgelegd door de deurbelcamera van de bewoners. Daarop was volgens de politie ook een gesprekje tussen de twee bewoners te horen. "Laat maar, ik weet wie er achter zit", zei de jongen die op de bank lag toen zijn broer de achtervolging wilde inzetten. Hij zou daar een verklaring over afleggen bij de politie, maar zag daar uiteindelijk vanaf. Eind december werd een tweede aanslag gepleegd op dezelfde woning. Iemand gooide toen een steen door de ruit, gevolgd door een explosief dat niet afging. Er werd ook een auto in brand gestoken die voor de deur stond. De daders van die tweede aanslag zijn niet gepakt.

In de rechtbank weigerde F.A. vandaag iets over de verdenkingen en over de andere dader te zeggen. In wiens opdracht en om welke reden de aanslag in de Verdistraat moest worden gepleegd, werd daardoor niet duidelijk. Maar het OM is er van overtuigd dat het doelbewust was gericht op de getroffen woning en haar bewoners. Dit soort explosies zijn tegenwoordig aan de orde van de dag, betoogde de officier van justitie. Ze verwees daarbij naar recente aanslagen met cobra's en andere explosieven in Leersum, Odijk, Hoef en Haag, Tienhoven, Almere, Huizen en Nieuwegein. In Rotterdam is het zelfs bijna dagelijks raak; dit jaar waren daar al zo'n vijftig ontploffingen. Vaak draait het om conflicten tussen drugscriminelen.

Het OM maakt zich grote zorgen over de Amsterdamse verdachte, die ondanks zijn jonge leeftijd al een dik strafblad heeft. Hij kwam op zijn 12de al met politie en justitie in aanraking en is onder meer veroordeeld voor meerdere geweldsmisdrijven en brandstichting. Volgens deskundigen is A. niet onder de indruk van de schade die hij anderen toebrengt en hebben eerdere behandelingen en intensieve begeleiding geen enkel effect gehad. Hij is verslaafd aan cannabis en heeft een gedragsstoornis, maar is volledig toerekeningsvatbaar, zeggen de deskundigen. "Hij kiest al jaren weloverwogen voor een criminele levensstijl", betoogde de officier van justitie.

Het OM en de deskundigen zien geen enkele mogelijkheid meer om A. pedagogisch te begeleiden. "Als ik kijk naar zijn leeftijd, stemt mij dat treurig. De verharding is al begonnen. Ik vrees dat dit in de gevangenis alleen maar erger wordt", verzuchtte de officier van justitie. Desondanks ziet zij geen andere optie dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 4,5 jaar. Daar zou nog een maand cel bij moeten komen die hij van een eerdere veroordeling heeft overgehouden. De Amersfoortse slachtoffers zou hij een schadevergoeding moeten betalen.

Volgens het OM is A. ook schuldig aan het helen van een dure mobiele telefoon, die werd buitgemaakt bij een straatroof. Verder had hij een verboden 'valmes' in zijn bezit. Hij had naar eigen zeggen regelmatig een mes op zak om te kunnen dreigen als hij zich door anderen aangevallen voelde. Hij erkende tegenover de rechtbank dat dit zou kunnen uitdraaien op een steekpartij.

"Ik had al met het ergste rekening gehouden", zei de verdachte schijnbaar onaangedaan toen de rechter hem vroeg of of hij was geschrokken van de stevige strafeis. De advocaat van A. vindt de eis van het OM veel te hoog. In vergelijkbare gevallen zouden er veel lagere straffen zijn uitgedeeld, al hadden de verdachten in die gevallen geen strafblad, of veel minder veroordelingen op hun conto dan de Amsterdammer.

De rechtbank neemt twee weken de tijd om tot een vonnis te komen en doet dinsdag 16 mei uitspraak.