Wel of niet jagen op de vos opnieuw inzet van juridische strijd: 'Effecten zijn totaal onduidelijk'

Het roodharige dier mag er schattig uitzien, het is een goede jager, daar hebben boeren en weidevogels last van. Het dier jaagt op vogels, zoekt eieren en rooft regelmatig kippenhokken leeg. Reden voor de provincie om een ontheffing te verlenen die het jagen op vossen ‘s nachts toelaat.

Bij Collectief Eemland zijn ze daar blij mee, want de weidevogel zit in groten getale in de Eempolder. “En die moet beschermd worden. Helaas ten koste van de vos”, vindt gebiedscoördinator Wilhelm Bos. “Het is een prachtig beest, dat vinden wij ook. En als het er één zou zijn hebben wij er ook geen probleem mee, maar het zijn er te veel.”

Vossen hebben geen natuurlijke vijanden en daardoor neemt de populatie makkelijk toe. “Jonge vossen gaan dan ook op zoek naar een eigen territorium en trekken steeds vaker de polder in”, legt Bos uit. En daar hebben de boeren en de weidevogels volgens het collectief flink last van. Als vossen jagen, hebben ze het vaak op meerdere dieren gemunt. “Ze eten er maar één op, maar doden er vaak meerdere. Zoals bijvoorbeeld bij een kippenhok of een nest.”

Het collectief Eemland, een organisatie bestaande uit boeren uit het gebied, zet zich al jaren in voor het beschermen van de weidevogel. “Daar zit de afgelopen jaren ook behoorlijk wat geld in.” Met verschillende maatregelen is het gelukt om de verschillende vogelsoorten te behouden, maar de vos gooit roet in het eten.

Om de weidevogels te beschermen gaf de provincie een ontheffing om ‘s nachts op de dieren te mogen jagen. De rechter oordeelde in 2022 dat die ontheffing ongegrond is. Maar na aanpassingen kwam er een nieuwe ontheffing die vanavond ingaat en het jagen op de dieren weer mogelijk maakt. Tot grote onvrede van natuurorganisaties, die morgen tegenover de provincie bij de Raad van State staat.

Want het afschieten van de vos gaat het probleem niet verhelpen, zeggen de drie grote natuurorganisaties. Ze willen bij de rechter aantonen dat het jagen op vossen overbodig is. “Het heeft geen effect, dat is al vaker gebleken.”

Dat er problemen zijn met de weidevogel erkent ook Harm Driessen, woordvoerder van de Faunabescherming. Het is één van de drie organisaties die tegenover de Provincie Utrecht staat morgen. Dat doen ze samen met Fauna4Life en Animal Rights. In hun ogen heeft de provincie niet goed onderbouwd waarom de ontheffing verleend moet worden. Ook vinden ze dat niet goed is aangetoond dat vossen voor ernstige schade zorgen bij de bedrijven en verantwoordelijk zijn voor de achteruitgang van de weidevogels.

Want, vossen zijn niet de enige dieren die op de weidevogels jagen. “Dat doen ook de hermelijn, de wezel en de bunzing”, somt Driessen op. “Het is symptoombestrijding, geen oplossing. Als de vos verdwijnt komen er andere roofdieren, de effecten daarvan zijn niet duidelijk.” Ook jaagt de vos op muizen en ratten. “Het is totaal onduidelijk of die dieren eventueel schade aan weidevogels kunnen aanbrengen als de vos niet meer jaagt.”

Ook vrezen de natuurorganisaties voor andere bijeffecten. "We vragen ons ook af wat de jacht voor effect gaat hebben op de weidevogel", zegt Driessen. "Want dan ga je met lampen, geweren en mensen het gebied in. Wat dat voor ecologische effecten heeft is ook niet duidelijk en heeft wellicht ook effect op de aanwezigheid van de vogels."

Zo diep gaat de zitting van morgen niet op de feiten in. "Morgen staat centraal of de beslissing van de provincie goed is geweest", laat de Faunabescherming weten. "Daarin wordt hopelijk ook naar andere effecten gekeken, maar in principe gaat het om de keuze van de provincie." Omdat de uitspraak waarschijnlijk nog wel even op zich laat wachten hopen de natuurorganisaties dat de rechter besluit dat de jacht tot aan de uitspraak verboden wordt.

De Faunabescherming gaat hoopvol naar de zitting. De rechter gaf de organisaties eerder al gelijk. “Toen vonden ze de redenatie van de provincie ongegrond en dat is het naar ons inziens nog steeds.” Zij hopen dat de rechter in ieder geval besluit om tot er een definitieve uitspraak volgt het jagen weer stop te zetten. “De vos is een beschermde diersoort. Je moet een heel goede uiteenzetting hebben wil je daarop jagen”, vindt de organisatie.

Het collectief Eemland hoopt dat na morgen blijkt dat er juist wel ‘s nachts op de dieren mag worden gejaagd. “Dat hoeft wat ons betreft niet provinciebreed, ze veroorzaken namelijk lang niet overal overlast”, vindt Bos. “In het natuurlijk territorium van de dieren valt het heel erg mee, maar de grote populatie trekt dus de polder op.”