Opnieuw terrein gekraakt in Utrecht: 'Er is een nieuwe golf van jongeren die steeds meer is gaan kraken'

© Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
Utrecht - Waterschap De Stichtse Rijnlanden wil dat een groep krakers zo snel mogelijk vertrekt van een stuk grond op het Utrechtse industrieterrein Lage Weide. Daarom dient vandaag een kort geding bij de rechter. Hoewel sinds 2010 een kraakverbod in de wet is opgenomen, gebeurt het nog altijd vaak dat mensen een leegstaand pand bezetten. In de Utrechtse krakerswereld is zelfs sprake van een nieuwe, jonge lichting die de handschoen oppakt, zegt een kraker in gesprek met RTV Utrecht. "Als je recht hebt op een woning, dan moet er wel een huis zijn."
Het terrein van het hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden aan de Sterrebaan is sinds vorige maand gekraakt. De rioolwaterzuiveringsinstallatie die daar staat is al sinds 2019 niet meer in gebruik, maar wordt bijvoorbeeld wel gebruikt voor de opslag van (nood)materialen. "Bewoning van dit terrein is niet te combineren met onze werkzaamheden aldaar. Vertrek van de krakers is daarom nodig", schrijft het waterschap op hun website.
Volgens De Stichtse Rijnlanden vormt de bewoning een risico voor de veiligheid voor de krakers en hun eigen personeel. Het waterschap heeft de politie gevraagd het terrein te ontruimen, maar daar is volgens het waterschap geen gehoor aan gegeven. Ook zegt het hoogheemraadschap met de krakers in gesprek te zijn gegaan, in de hoop dat ze het terrein vrijwillig zouden verlaten, maar dat is niet gebeurd. Daarom spande het waterschap een kort geding aan. Het waterschap wil niet verder op de zaak ingaan totdat het kort geding is geweest.
Er zijn meer krakersgroepen actief vergeleken met een paar jaar geleden
Teun, kraker
Deze kraakactie staat niet op zichzelf. Teun* , die liever niet met zijn echte naam genoemd wil worden, is sinds ruim drie jaar actief als kraker in de omgeving van Utrecht en ziet dat er een nieuwe golf van jongeren is die steeds meer zijn gaan kraken. "Een paar jaar geleden waren er denk ik vijf à tien panden of andere plekken die gekraakt verder. Ik denk dat het er nu tien à vijftien zijn – als het al niet meer is. Er zijn gewoon meerdere groepen actief vergeleken met een paar jaar geleden."
Jos, die tussen 2004 en 2019 als kraker actief was, denkt dat kraken altijd wel aanwezig is geweest, maar dat het de afgelopen jaren meer opvalt door de woningnood. "De woningnood speelt in alle lagen van de samenleving. Al heb je recht op een woning en kan je het betalen, er moet wel een huis zijn. Het wordt steeds duidelijker dat het een probleem is."
Teun: "Er wordt ook maar weinig aan die woningnood gedaan, dus het is wel logisch dat jonge mensen steeds vaker voor kraken kiezen. Voor de een is het noodzaak, en voor de ander wat politieker, meer vanuit idealen. Voor mij is het voornamelijk het laatste."

Verboden

Kraken is al sinds 2010 illegaal in Nederland. En vorig jaar is daar de Wet handhaving kraakverbod bijgekomen, waardoor gebouwen vrijwel gelijk ontruimd kunnen worden. Jos: "Dat er een regel in de wet staat, wil niet zeggen dat het niet gebeurt. Het is moeilijk om op te handhaven, omdat het op veel vlakken in strijd is met de universele rechten van de mens. Iedereen heeft recht op een dak boven z'n hoofd."
Ook volgens Teun kan er nog steeds worden gekraakt. "Maar het is daarmee niet gezegd dat het makkelijk is. De tendens is dat het een à twee maanden duurt voordat een eigenaar een rechtszaak op poten heeft gezet. Het belang van de eigenaar weegt dan vaak wel net iets zwaarder dan de belangen van de krakers."
Vanuit de maatschappij ziet Teun sympathie, maar ook weerstand. "We krijgen bij het kraakspreekuur – waar je informatie kunt krijgen over kraken- soms een anonieme brief binnen van hé, dit pand staat leeg, doe er iets mee. En soms zijn buren heel enthousiast als er een pand wordt gekraakt. Maar je ziet ook wel vaak, ik denk bij het leeuwendeel van de mensen, dat kraken een soort stigma heeft, dat er heel veel vooroordelen zijn over krakers en dat het best lastig is om die te bevechten."
Tegen hen zou Teun willen zeggen: "Heb je echt last van het kraken? Meestal valt het denk ik wel mee. We zijn gewoon mensen die op een plek willen wonen en ons ding willen doen. Ik zou zeggen, wacht het even af, kijk hoe het voelt. En wees niet zo bang, kom gewoon eens langs op de koffie."

Hoe gaat het kraken van een pand nu eigenlijk in z'n werk? Teun: "Je rijdt langs een pand en ziet het leeg staan. Dat doe je een paar keer, en je ziet dat het leeg blijft staan. Dan kun je de ingangen in gaten houden. Ook online valt er heel veel informatie te vinden over de bestemmingsplannen, bouwplannen en sloopplannen. Je kunt zo ook een beeld krijgen wie de eigenaar is. Op die manier doen we praktijkonderzoek, maar ook deels online onderzoek."

De plekken die gekraakt worden zijn divers, zegt Teun. "Het verschilt erg, het ligt er aan wat je zoekt. De groep bij de waterschap zit zoeken vooral terreinen. Die kraken in principe geen gebouwen meer, omdat ze allemaal in caravans en zo wonen." Het kraken van huizen komt minder vaak voor, volgens Teun. "Meestal zijn het wel bedrijven die gebouwen, percelen of terreinen bevatten. Dat zijn eerder kantoren, industrieterreinen."

Als de krakers eenmaal in een pand zitten bellen zij zelf vaak de politie. "Zodat we er niet door andere mensen bijgelapt worden. En op die manier claimen we de huisvrede. Als de politie dat erkent mogen ze ook niet meer zomaar binnen komen." De eigenaar van een pand kan dan vervolgens, zoals het waterschap heeft gedaan, naar de politie gaan, het gesprek aangaan met de krakers, en als de partijen er niet samen uitkomen naar de rechter stappen.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.