'Dit tankstation is de toekomst', maar wie gaat het gebruiken?

14 mei 2023, 06:08 • 5 minuten leestijd

Amersfoort - “Het klinkt gek, maar ik word echt gelukkig als ik dit zie.” Met een glimlach van oor tot oor staat Stephan Bredewold, oprichter van Fountain Fuel naast een op het eerste gezicht normale tankpomp. “Dit gaat dé toekomst worden”, verzekert hij. Want de hagelwitte pomp levert geen diesel of benzine, maar waterstof. 

De witte pomp valt bijna in het niet door de fonteinvormige houten koepel waar het onder staat. Het is onderdeel van een spiksplinternieuw emissieloos tankstation in Amersfoort. Woensdag is deze ceremonieel geopend, halverwege juni kunnen mensen er echt gaan tanken.

Naast waterstof, kan je hier ook je elektrische auto opladen. Het is het eerste 100 procent emissieloze tankstation in Nederland en er is plek voor bussen, vrachtwagens en auto’s. Maar met één zo’n station ben je er niet, volgens Bredewold. “We hebben een netwerk nodig als we dit landelijk van de grond willen krijgen.”

En dat wil hij. En niet alleen de directeur, maar ook de lokale, provinciale en landelijke politiek. En daarom waren zowel de wethouder, een gedeputeerde en de staatssecretaris bij de ceremoniële opening van het station. “Het is goed dat er steeds meer enthousiasme is rondom deze vorm van brandstof", vindt staatssecretaris Vivianne Heijnen. Volgens haar gaat het een belangrijk onderdeel worden van de energietransitie. Toch duurde het lang voordat mensen het belang van de stof doorhadden.

100 procent emissieloos?

Dit is niet de eerste plek in de regio waar je waterstof kunt tanken. Dat de initiatiefnemers hier spreken over emissieloos heeft te maken met de manier waarop de waterstof gemaakt is. Er wordt namelijk onderscheid gemaakt tussen drie soorten: groene, grijze en blauwe waterstof.

Nu wordt nog de meeste waterstof gewonnen uit aardgas of kolen. Dit wordt niet gezien als een goed alternatief voor duurzame energie, omdat bij de productie CO2 vrijkomt. In het geval van grijze waterstof komt die CO2 vrij in de atmosfeer. Bij blauwe waterstof wordt de vrijgekomen CO2 afgevangen en opgeslagen. Omdat dit duur is, wordt dit bijna niet gedaan.

Bij groene waterstof komt er geen fossiele brandstof aan te pas, in plaats daarvan wordt gebruik gemaakt van bijvoorbeeld zon- of windenergie. Met behulp van elektrolyse komt die energie via de waterstof in je auto terecht als brandstof.

Over waterstof heerste namelijk jarenlang een kip-ei-discussie. Want weinig mensen rijden in auto’s op waterstof, dus waarom zou je daar stations voor bouwen? Maar als mensen niet dichtbij kunnen tanken, nemen ze dan wel zo’n auto? “Die cirkel doorbreken wij door in heel het land van dit soort stations te realiseren”, legt Bredewold uit. Dit jaar openen er nog twee van dit soort stations in Nijmegen en Rotterdam en in 2030 hoopt het bedrijf landelijk vijftig stations te hebben.

De plekken waar je nu waterstof kan tanken in Nederland zijn nog minimaal, zeker in de schaal waarop het nu in Amersfoort kan. In totaal zijn er vijftien tankstations, waarvan nu dus één helemaal emissieloos. Dat is niks vergeleken met de ruim vierduizend normale tankstations. Daarnaast zijn er nergens in Europa zoveel openbare laadpalen als in Nederland. Toch wordt waterstof als dé brandstof van de toekomst gezien.

Veel automerken zijn al bezig met de ontwikkelingen. “Mensen denken vaak dat alleen elektrisch de toekomst heeft”, legt Juergen Guldner uit. Hij is programmamanager waterstof van BMW. “Daar zijn we het niet mee eens. We staan op twee benen: elektrisch en waterstof.”

Het is niet de enige manager van een automerk die aanwezig is bij de opening. Ook bijvoorbeeld Toyota wil de komende jaren auto’s, bestelbussen en vrachtwagens op waterstof op de markt te brengen. “Daar is een groeiende behoefte in”, stelt Stephan Herbst van het autobedrijf. Die behoefte is er bijvoorbeeld voor mensen die veel en snel van a naar b moeten of in de stad wonen. “Ook is er veel vraag naar stadsbussen en bestelbussen bij verschillende soorten bedrijven.”

Maar daarvoor moet wel geld vrij worden gemaakt, want waterstof mag dan gezien worden als het ei van Columbus, het is allesbehalve goedkoop. Dat heeft te maken met het maakproces. Waterstof op zichzelf is geen grondstof, maar iets wat gemaakt wordt. “Het proces om het te maken, zeker het CO2-vrije product wat wij leveren vraagt veel stroom”, legt de directeur van Fountain Fuel uit. De hoge kosten in het maakproces, zijn ook terug te zien 'aan de pomp'. Op dit moment kost het 15 euro per kilo om waterstof te tanken. Om niet eens te spreken over de aanschafkosten van zo’n auto. “De kosten lopen al gauw op tot 70.000 euro”, legt Bredewold uit.

Daardoor is het voor ondernemers op dit moment niet makkelijk om de milieuvriendelijke stap te maken. Ilja de Wolf, directeur van bouwbedrijf A. Huurdeman wil graag overstappen op waterstofbussen. “Het stoot geen stikstof uit, dus dat is een mooie optie.” Ook Mark Pot van Pot Verhuizingen denkt na over duurzame toekomstplannen. “Waterstof is een mooie manier, maar we geloven ook in elektriciteit. Wij denken dat die combinatie gaat werken.”

Wethouder Tyas Bijlholt is blij met de interesse van de Amersfoortse ondernemers. “Een tankstation in eigen stad maakt het makkelijker om over te stappen”, gelooft hij. De komst van het tankstation heeft de gemeente ook voor een groot gedeelte aan de Amersfoortse ondernemer te danken. “Zij hebben een plan op laten stellen dat heeft geleid tot het huidige station.” Wel geven meerdere ondernemers aan dat de overstap op dit moment nog erg duur is.

“In Europa en Den Haag zien we ook de noodzaak om over te stappen”, legt de staatssecretaris uit. Daarom is er 178 miljoen uitgetrokken om te investeren in waterstoftechnieken. Maar of dat geld op tijd is voor de ondernemer die nú over wil stappen, is maar zeer de vraag. “Voor het uitgeven van dat geld wordt een plan gemaakt en we hopen in 2024 meer duidelijkheid te hebben”, aldus Heijnen.

Toch weerhoudt dat Fountain Fuel niet om flink uit te breiden. “We zien dat ondernemers wel willen en daar willen wij de voorzieningen voor gaan leveren.” Of er vanaf juni ook lange rijen zullen staan bij het tankstation? Waarschijnlijk niet. Op dit moment rijden er een kleine achthonderd mensen in Nederland in een waterstof gedreven auto. “Er rijden meer Ferrari's dan waterstofauto’s rond.”