Bijzondere beelden van opening Galgenwaard, Utrecht liep uit voor eenwielers, handbal en ritmische gymnastiek
Utrecht - Een vlaggenparade, een turndemonstratie en een optocht met gekke fietsen. Bij het Utrechts Archief liggen filmbeelden van de opening van Stadion Galgenwaard op 21 mei 1936, gisteren precies 87 jaar geleden. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren duikelde ze op en plaatste het filmpje online.
Ondanks de regen was het een prachtige dag, schrijft het Utrechtsch Nieuwsblad een dag na de opening. Er werd gehandbald, er waren wielerwedstrijden en er werd vriendschappelijk gevoetbald door Sparta en A.D.O. Het werd 2-3 voor de ploeg uit Den Haag, tot groot genoegen van het Utrechtse publiek "dat A.D.O. ongeveer den geheelen wedstrijd luidde aanmoedigde."
Het had nogal wat voeten in de aarde voordat de eerste schop bij de aanleg van het stadion de grond in kon. Al in 1932 was de gemeente van plan een sportcomplex te bouwen als werkverschaffingsproject in crisistijd, net als De Kuip in Rotterdam en het Goffertpark in Nijmegen. Maar er was een probleem met de Galgenwaard, want de plek lag binnen de fortengordel van Utrecht en het Ministerie van Oorlog lag daarom lang dwars. Uiteindelijk wisten staat en gemeente toch tot overeenstemming te komen met een uitruil van verschillende stukken grond.
Geschiedenis van jezelf
Een mooi verhaal, noemt sporthistoricus Van de Vooren het. Het is volgens hem ook meteen een goed voorbeeld dat geschiedenis niet altijd heel ingewikkeld hoeft te zijn. "Waar het mij eigenlijk vooral om gaat is dat ik altijd probeer mensen duidelijk te maken dat geschiedenis niet alleen iets is waar je als professional mee aan de gang kan gaan en dan moet uitzoeken wat minister-presidenten, generaals en koningen hebben besloten. Maar dat geschiedenis ook van jezelf is en dat je dus bij een stadsarchief online ook dingen kunt vinden die over je eigen verleden gaan."
Als één van de belangrijkste werkverschaffingsprojecten in de stad werden vooral ongeschoolden ingezet, in wekelijkse groepen van honderd tot 250 arbeiders die om de acht weken rouleerden, schrijft Van de Vooren op zijn site Sportgeschiedenis.nl. Hij rekent daar voor dat het een flinke klus moet zijn geweest, zeker als je bedenkt dat zo'n beetje alles met de hand gedaan moest worden. Van het Goffertpark is bekend dat er daar handmatig 450.000 kubieke meter zand verwijderd moest worden. Dat geeft wel een idee van de hoeveelheid werk, schrijft Van de Vooren. " Om één kuub zand te verplaatsen zijn twaalf normale kruiwagens nodig. Voor 450.000 kuub zijn dat 5,4 miljoen ritjes…"
De "oude" Galgenwaard heeft 45 jaar dienst gedaan, totdat supporters op 21 april 1981 een voorschot namen op de voorgenomen sloop van het verouderde stadion. Na de wedstrijd tegen PSV braken ze het stadion dat een eerdere generatie met bloed, zweet en tranen had aangelegd ook weer met de hand af.
Het filmpje is het enige bewegende beeld van de opening van Stadion Galgenwaard bij Het Utrechts Archief. De film is gemaakt door amateurfilmer Eelco Idsinga (1901-1969) en in 2019 door een nabestaande aan het archief geschonken. Rond 2020 is de film op website van het archief gepubliceerd. Polygoon heeft ook beelden, maar die laten zich wat lastig vinden, meldt Van de Vooren vandaag. Die staan namelijk beschreven onder 'Galgewaard', zonder N, dus.
