Oprukkende 'terrorwesp' gespot in Odijk: dit moet je doen als je de Aziatische hoornaar ziet

Een opgezette Aziatische hoornaar in museum Naturalis.
Een opgezette Aziatische hoornaar in museum Naturalis. © ANP
Odijk - De Aziatische hoornaar rukt op. Gisteren is een koningin waargenomen in Odijk, maar ook uit andere provincies komen tientallen meldingen. De opmars is zorgelijk en moet gestopt worden, zeggen experts. "Burgers spelen nu een essentiële rol."
Terrorwesp wordt het beestje soms genoemd. De Aziatische hoornaar kan agressief zijn tegen mensen die hem storen. Maar, eerlijk is eerlijk, voor mensen is hij niet veel gevaarlijker dan een gewone wesp. Veel problematischer is dat de Aziatische hoornaar gek is op honingbijen, wilde bijen en andere insecten. Het insect is daarom ook op de Unielijst geplaatst. Daarop staan planten en dieren die in de hele Europese Unie moeten worden aangepakt.
Gespot in Odijk.
Gespot in Odijk. © waarneming.nl

Herkennen

De Aziatische hoornaar is een grote donkere wesp, niet te verwarren met de Europese hoornaar. Het achterlijf is bijna geheel zwart met een kleine geeloranje vlek aan het uiteinde en gele uiteinden aan de poten. Het gaat om een zogenoemde invasieve exoot. Dat zijn diersoorten die zich buiten hun oorspronkelijke verspreidingsgebied hebben gevestigd en een bedreiging kunnen vormen voor inheemse soorten en dus voor de biodiversiteit.
"De Aziatische hoornaar is in 2004 met aardewerk uit China naar Europa gekomen", vertelt Wilfred Reinhold, voorzitter van het platform Stop invasie exoten. "De Fransen hebben toen niet snel genoeg ingegrepen waardoor hij zich al snel kon verspreiden naar België. In 2017 is de Aziatische hoornaar voor het eerst gezien in Zeeland, maar inmiddels is hij alleen in Friesland en Groningen nog niet waargenomen."
De Aziatische en de Europese hoornaar: zoek de verschillen.
De Aziatische en de Europese hoornaar: zoek de verschillen. © aculea.be

Opsporen en vernietigen van nesten

Om te voorkomen dat de Aziatische hoornaar zich nog verder verspreidt, is het belangrijk dat de nesten snel opgespoord en vernietigd worden. Hulp van spotters is daarbij cruciaal. Reinhold. "Zonder waarnemingen kunnen de provincies, die verantwoordelijk zijn voor de aanpak, niet in actie komen."
Ga vooral niet om je heen meppen als je een Aziatische hoornaar denkt te zien. "Vanaf deze tijd in het jaar is het waarschijnlijk een werkster van de Aziatische hoornaar. Deze kan worden voorzien van een zendertje om het nest te vinden. Dood haar niet. Probeer haar te vangen, maak een foto of filmpje en doe een melding via Waarneming.nl. Dat kan zelfs zonder je eerst te registeren."

Hoe vaak is de Aziatische hoornaar dit jaar gespot en waar?

Uit de gegevens op Waarneming.nl blijkt dat Friesland en Groningen de enige provincies zijn waar nog nooit een bevestigde melding van een Aziatische hoornaar is gedaan. Flevoland heeft die status dit jaar verloren, toen op 18 mei in Almere een koningin werd gevonden die een nest aan het bouwen was.

In Utrecht is er op 29 mei een bevestigde waarneming ontvangen van een koningin in Odijk. Vorig jaar werden Aziatische hoornaars gezien in Zeist, Leersum en Amersfoort. In 2021 werden ze niet gezien. De eerste waarnemingen werden in 2020 gedaan in Veenendaal.

Ook in het Drentse Hooghalen is recent een nestbouwende koningin aangetroffen. Dat was op 21 mei. Vorig jaar waren er geen bevestigde meldingen. De eerste bevestigde waarnemingen van Aziatische hoornaars in Drenthe dateren uit 2021, bij Meppel.

In Gelderland werd op 21 mei een koningin gevonden in Winterswijk, en op 4 mei in Lunteren. De eerste Gelderse vondsten werden vorig jaar gedaan bij Groesbeek, Nijmegen, Wijchen, Apeldoorn en Ede.

In Overijssel zijn dit jaar nog geen bevestigde vondsten van Aziatische hoornaars gedaan. Vorig jaar werden ze in Markelo voor het eerst gesignaleerd.

In Noord-Holland is op 13 mei een koningin aangetroffen in Aalsmeer. Vorig jaar werden Aziatische hoornaars gevonden in IJmuiden, Velserbroek en Zaandam. In 2021 werden ze niet gezien. In 2020 was er een vondst in Den Helder en de eerste melding dateert van 2018, op een boot in Amsterdam.

In Zuid-Holland zijn dit jaar op 6 plekken koninginnen gevonden, bij Sliedrecht, Hoogvliet, Hoek van Holland, Rotterdam, Schiedam en Oud-Beijerland. Sinds de eerste vondst in 2018 zijn er in Zuid-Holland zo’n 75 bevestigde waarnemingen gedaan.

In Limburg zijn dit jaar zo’n 15 bevestigde meldingen van koninginnen gedaan. Sinds 2020, toen de eerste vondst werd gedaan, zijn er honderden bevestigde meldingen gedaan.

In Noord-Brabant zijn dit jaar ongeveer 40 vondsten van koninginnen gemeld. Hier werd de Aziatische hoornaar in 2019 voor het eerst gezien, in Raamsdonk. In de jaren erna werden er honderden bevestigde meldingen ingediend.

In het Zeeuwse Dreischor werd in 2017 de eerste vondst van de Aziatische hoornaar in Nederland gedaan. Dit jaar zijn er zo’n 100 koninginnen aangetroffen, die in veel gevallen zijn gedood om te voorkomen dat ze een nest gingen maken. De afgelopen jaren zijn er in Zeeland bij elkaar honderden bevestigde meldingen gedaan.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.