Eindelijk schot in dna-verwantschapsonderzoek Heulmeisje, krijgt ze na 47 jaar haar naam terug?

© RTV Utrecht / Marc van Rossum du Chattel
Maarsbergen - Na jaren start het Openbaar Ministerie met een dna-verwantschapsonderzoek om de identiteit van het Heulmeisje te achterhalen. Het OM bevestigt dat een verzoek voor een dergelijk onderzoek onlangs is goedgekeurd door de rechtbank.
Negen jaar geleden werd het stoffelijk overschot van het meisje opgegraven. Toen is door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) een dna-profiel opgesteld, met als doel een verwantschapsonderzoek te starten. Daarbij wordt in bestaande databanken gekeken of daarin dna zit van familie van het slachtoffer, bijvoorbeeld van ouders, broers of zussen. Die zouden dan eerder met justitie in aanraking gekomen moeten zijn.
Het grootschalig verwantschapsonderzoek werd toen al aangekondigd door onder andere de politie. Toch liet dat onderzoek dus nog negen jaar op zich wachten, omdat het geen prioriteit bij het Openbaar Ministerie had. Ook was er de afgelopen jaren veel verwarring over wanneer het dan wel zou starten. Politie en het OM spraken elkaar tegen. Uiteindelijk bleek het nooit van start te zijn gegaan. Tot deze maand.
Daarnaast was er verwarring over een vergelijkbaar verwantschapsonderzoek in Duitsland. Vermoed wordt dat het meisje een deel van haar leven daar heeft doorgebracht. Negen jaar geleden werd gecommuniceerd dat een dergelijk onderzoek ook bij de oosterburen zou gaan plaatsvinden. Maar dat bleek niet het geval. Wel werd het dna van het meisje vergeleken in een databank met vermiste personen. Maar de privacywetgeving in Duitsland staat niet toe dat het dna wordt vergeleken met de data van mensen die met justitie in aanraking zijn gekomen.

Bladeren en takken

De stoffelijke resten van wat later het Heulmeisje is gaan heten werden in 1976 gevonden bij een voormalige parkeerplaats langs de A12, De Heul, bij Maarsbergen. Ze was naakt neergelegd in een ondiepe kuil en bedekt met bladeren en takken. Ze heeft waarschijnlijk maanden op die plek gelegen voordat ze werd gevonden.
Enige tijd werd vermoed dat het de resten waren van een meisje uit de regio, dat vermist was. Maar in 2008 bleek deze vrouw nog te leven. Sindsdien tasten de politie en het OM in het duister over de identiteit van het meisje, van wie het OM vermoedt dat ze bij overlijden tussen de 13,5 en 15 jaar oud was.
Tekst loopt door na de foto
© Politie.nl

Doodsoorzaak

Vorige week heeft de rechtbank toestemming gegeven om een dergelijk verwantschapsonderzoek in de dna-databank voor strafzaken te doen. Inmiddels heeft het NFI opdracht gekregen om daarmee te starten. "Om zo hopelijk de identiteit van het Heulmeisje te kunnen achterhalen", zegt een woordvoerder van het OM.
Wanneer er meer duidelijkheid komt is nog niet bekend. "Afhankelijk van de resultaten van het verwantschapsonderzoek in de dna-databank voor strafzaken worden er wellicht nieuwe onderzoekshandelingen verricht", zegt de woordvoerder. "Pas als dit hele traject is afgerond en duidelijk is of dit heeft geleid tot het identificeren van het Heulmeisje, zullen we hierover met nieuwe informatie naar buiten komen."
Overigens staat niet vast dat het meisje vermoord is. De doodsoorzaak van het meisje kon nooit worden vastgesteld, bevestigt de politie. Toch gaat de politie er vanuit dat het Heulmeisje door een misdrijf om het leven is gekomen. Dat zou moord kunnen zijn, maar ze zou ook door verwaarlozing om het leven kunnen zijn gekomen.

Hoe zat het ook al weer? Een chronologisch overzicht van het Heulmeisje.

Het Heulmeisje wordt ergens tussen 1960 en 1964 geboren. De eerste zeven jaar van haar leven woont ze in een gebied tussen de Eifel en het Ruhrgebied. In het jaar voor haar dood verblijft ze minimaal vier maanden in de voormalige DDR of elders in Oost-Europa.

Rond 1975 woont ze gedurende een jaar in Nederland. Voorafgaand aan haar dood krijgt ze eenzijdig voedsel te eten, blijkt later uit onderzoek. Dat kan wijzen op extreme armoede, maar ook op ontvoering.

Op 24 oktober 1976 wordt het lichaam van het Heulmeisje gevonden bij de toenmalige parkeerplaats De Heul aan de A12 bij Maarsbergen. Ze is dan waarschijnlijk al weken of maanden dood. Het meisje is 160 cm lang en heeft kastanjebruin haar. Haar identiteit is onbekend en ze wordt begraven in Maarsbergen.

Tien jaar later, in 1986, krijgen de stoffelijke resten de naam Monique Jacobse. Dit meisje uit De Bilt raakte op 7 april 1975 vermist en na onderzoek is het OM ervan overtuigd dat zij en het Heulmeisje dezelfde persoon zijn. Dna-onderzoek bestaat dan nog niet. De stoffelijke resten worden, onder de naam van Jacobse, herbegraven in Maarn.

In 1994 wordt er een verdachte opgepakt voor de moord op Monique Jacobse. Het gaat om Harry A. uit Maarsbergen, hij doceert aan een internaat in de buurt. Harry A. bekent de moord maar trekt die bekentenis daarna in. Kort daarna overlijdt hij, daarbij wordt zelfmoord niet uitgesloten.

In 2006 meldt Monique Jacobse zich bij haar familie. Ze is niet dood, maar heeft er voor gekozen een nieuw leven op te bouwen in Duitsland.

De stoffelijke resten van het Heulmeisje worden opgegraven en er wordt dna afgenomen. Men schat de leeftijd van het Heulmeisje op ongeveer 18 jaar. Onderzoekers laten een reconstructie van haar hoofd maken.

In de loop der jaren worden er meerdere namen genoemd, zoals in 2008 de naam van Marjo Winkens. Maar dna-onderzoek toont aan dat zij niet het Heulmeisje is. Er blijkt geen match met het DNA van de overleden moeder van Marjo.

In 2010 doet het Duitse Bundeskriminalamt voor het eerste een dna-onderzoek in hun databank met vermiste personen. Er is geen match.

In 2012 vragen politie en justitie uitgebreid aandacht voor het Heulmeisje. De autoriteiten ontketenen een waar media-offensief met reportages en gesprekken in onder andere Opsporing Verzocht, Bureau Hengeveld en Tros Vermist. In september van dat jaar is er ook aandacht in het Duitse opsporingsprogramma Aktenzeichen XY Ungelöst.

Een jaar later worden de resten van het Heulmeisje weer opgegraven. De voortschrijdende techniek maakt meer mogelijk. Zo levert nieuw onderzoek van het NFI een beter dna-profiel op. Ze blijkt geen 18 jaar te zijn geworden, maar tussen de 13,5 en 15 jaar. Isotopen-onderzoek onthult haar Duitse afkomst. De politie zegt in de media dat er op dat moment een officiële vraag voor een verwantschapsonderzoek is ingediend bij de politie in Duitsland.

Ook eind 2013 is er weer veel aandacht in de voor de zaak. Het levert bijna honderd tips op. Naar aanleiding van die tips gaat de politie op zoek naar een Amerikaanse militair. Maar een doorbraak komt er niet.

Op 14 maart 2016 kondigt de politie een grootschalig dna-verwantschapsonderzoek aan. De Utrechtse politieman Wim Perlot zegt op dat moment dat de Duitse autoriteiten toestemming hebben gegeven. Dit blijkt later niet waar te zijn.

Eind 2018, bevestigt de politie dat een dergelijk grootschalig dna-verwantschapsonderzoek nooit is gestart. Op 8 april 2022 zegt de politie opnieuw dat het verwantschapsonderzoek is gestart, maar ook dat blijkt niet te kloppen, het Openbaar Ministerie zegt dat eerst de Rechter Commissaris nog toestemming moet geven. Die toestemming komt er uiteindelijk in augustus 2023

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.