Hospitaverhuur in de lift, maar er zijn ook risico’s: ‘Ben de controle over mijn woning kwijt’
18 augustus, 19:29 • 4 minuten leestijd
Provincie Utrecht - Er lopen deze week duizenden nieuwe studenten door de stad, maar kamers zijn er nauwelijks. In de zoektocht naar een plekkie komen studenten tegenwoordig weer iets vaker uit bij een hospita, maar daar zitten ook haken en ogen aan. Welke rechten en plichten hebben huurders en verhuurders bij de hospitaverhuur?
Hendrik zal het mensen niet snel aanraden, de hospitaverhuur. Hij is zelf verhuurder in Utrecht en heeft te maken met een huurder die niet meer weg wil en kan. "Niemand is blij met de situatie. De huurder kan door zijn lage inkomen niet meer weg en ik wil weer over mijn eigen huis kunnen beschikken, maar dat kan niet. Ik kan niet verkopen, ik kan niet verhuizen. Ik ben daardoor de controle over mijn woning kwijt en daardoor over mijn leven." Hij adviseert potentiele verhuurders echt goed na te denken voordat ze eraan beginnen. Daarnaast moeten de regels volgens hem veranderen.
Hospitahuur in het kort
Bij hospitahuur woont de huurder samen met de verhuurder in dezelfde woning en huurt hij of zij daar een of meer kamers. Ook delen ze één of meer "essentiële voorzieningen", zoals keuken, douche en toilet.
De eerste negen maanden geldt een proeftijd. De verhuurder kan het contract opzeggen, zonder opgave van redenen. Wel is er een opzegtermijn van drie maanden zodat de huurder tijd heeft een nieuwe woning te zoeken. Na de negen maanden proeftijd wordt de normale huurbescherming van kracht.
Een woningeigenaar kan een huurder niet zomaar uit huis zetten, ook niet als de eigenaar het huis wil verkopen. Volgens de wet mag de huur alleen worden opgezegd als bijvoorbeeld de huurder zich misdraagt of als de verhuurder bij de rechter kan aantonen dat hij de woonruimte zelf dringend nodig heeft.
Alle regels zijn te vinden op Rijksoverheid.nl.
Ook voor huurders zijn er risico's als ze via hospitahuur onderdak vinden. Zeker in die proeftijd van negen maanden kan je zomaar je kamer uitgezet worden. "Gelukkig horen we dat weinig, maar het mag inderdaad", zegt een woordvoerder van de Woonbond, die opkomt voor de rechten van huurders. "Er is een proeftijd van negen maanden en dat is wat ons betreft uitzonderlijk lang. Maar binnen die tijd kan het huurcontract worden opgezegd zonder opgaaf van reden."
Daarnaast kunnen verhuurders zichzelf beschermen door een huurtermijn voor bepaalde tijd aan te gaan. Deze periode mag niet meer dan vijf jaar zijn en de huur eindigt in dit geval vanzelf op de afgesproken einddatum. Maar voor de huurder kan het betekenen dat ze aan het einde van deze periode weer op straat staan.
Kop koffie
Hospi Housing, een platform dat kamerzoekenden koppelt aan mensen die een kamer over hebben, raadt zo'n tijdelijk contract niet aan. Ook niet aan verhuurders. "Het mag, bijvoorbeeld voor twee jaar, maar dat heeft als nadeel dat je het niet kunt opzeggen als het niet klikt", zegt mede-oprichter Daan Donkers van Hospi Housing. "Wij adviseren eigenlijk altijd dat hospitacontract, met die proeftijd van negen maanden. Het kan altijd zijn dat het tegenvalt."
"Het allerbelangrijkste is dat je goed kennismaakt", zegt Donkers. En dat geldt voor zowel de huurder als de verhuurder. "Kijk goed of je een klik hebt, voordat je een afspraak bevestigt. Neem daarvoor ook goed de tijd. Ga er even rustig voor zitten, met een kop koffie bijvoorbeeld en spreek de huisregels door. Over energieverbruik bijvoorbeeld, of hoe lang je mag douchen. Het zijn vaak dat soort kleine dingen die uiteindelijk tot irritaties kunnen leiden."
Volgens Donkers is het sowieso goed om als verhuurder vooraf alle voors en tegens goed op een rij te zetten. "Er zijn best wat dingen waaraan je moet denken. Het is bijvoorbeeld heel belangrijk om te checken of het in jouw gemeente zonder vergunning mag, wat meestal wel het geval is. Ook de hoogte bepalen van de huurprijs is belangrijk. Wij raden aan om onder de 500 euro per maand te blijven. Dat scheelt een hoop gedoe met de belasting en dus ook in de kosten."
Bij Hospi Housing hopen ze dat er de komende tijd nog veel meer hospita's of hospessen bijkomen. Daan Donkers ziet in hospitaverhuur een mooie sociale oplossing voor de kamernood. Maar om er een succes van te maken, pleit hij wel voor meer flexibiliteit. "Wij zijn in gesprek met het ministerie om boven op de negen maanden proeftijd, nog een jaar verlenging onder dezelfde voorwaarden toe te staan. Door de huidige regelgeving zitten verhuurders sneller vast en staan huurders soms sneller op straat."
De Woonbond staat op haar buurt niet te springen om een dergelijke aanpassing van de regels en vreest dat kamerbewoners zo "in een oneindige proeftijd" terechtkomen. "Als we het vergelijken met een arbeidsovereenkomst, is een proefperiode van negen maanden al uitzonderlijk lang."
Klem
Huisbaas Hendrik was er achteraf gezien liever niet aan begonnen. Door de ongelukkige samenloop van omstandigheden zijn hij en zijn huurder nu tot elkaar veroordeeld. Hendrik zegt zelf ook wel te snappen dat huurders sterke rechten moeten hebben op de woningmarkt– "anders krijg je wildwest"- maar vindt net als Hospi Housing dat er meer flexibiliteit moet komen. "Ik kan de huur niet verhogen, maar ondertussen wordt mijn huis meer waard en dus mijn WOZ-waarde hoger. Ik ga meer betalen, maar mag niet meer huur vragen. En verkopen zit er niet in, want niemand koopt een huis met een huurder. Ik zit klem."
Hendrik is een gefingeerde naam. Om de huurder en zichzelf te beschermen wil hij niet zijn echte naam gebruiken. De echte naam is bij de redactie bekend.
