Mantelzorgers zijn overal, maar de waardering voor hen verschilt per gemeente

Houtense mantelzorgers krijgen jaarlijks een pakket met producten van lokale ondernemers ter waarde van zo'n 60 euro. Als het aan de gemeente ligt, wordt dat bedrag de komende jaren verder opgehoogd. Het is de enige Utrechtse gemeente met die wens, blijkt uit een rondgang van RTV Utrecht. De meeste gemeentebesturen vinden het huidige bedrag prima en zes gemeenten willen het juist verlagen.

Verlagen, dat hebben ze in Woerden al gedaan. Tot 2021 kregen mantelzorgers daar een cadeaubon van 75 euro, maar vanwege een tekort aan financiële middelen is daarmee gestopt. Sindsdien wordt er een jaarlijkse ontmoetingsdag georganiseerd, die de gemeente zo'n 30 euro per mantelzorger kost.

Een noodzakelijke ingreep, legt wethouder Mariëtte Pennaerts uit. "Woerden moest bezuinigen en is toen gestopt met de waardering in de vorm van een financiële gift. Maar daar is wel iets voor in de plaats gekomen."

Zo huurde de gemeente vorig jaar de bioscoop in Woerden af, zodat Mantelzorgers gratis naar de film konden. "En dit jaar organiseerden we lunches, waar mensen elkaar konden ontmoeten. Daar was ik bij en het waren hele mooie bijeenkomsten."

Bovendien hebben veel mantelzorgers hier volgens Pennaerts ook meer aan dan een cadeaubon. "Het is naar ons idee ook waardevoller voor de mantelzorgers, omdat ze dan met elkaar dingen kunnen bespreken. Sommigen vinden het jammer dat de financiële waardering er niet meer is, maar mensen komen ook graag naar de bijeenkomsten."

De Woerdense activiteit en het Houtense pakket zijn maar twee van de vele manieren waarop ze in Utrecht de mantelzorgwaardering invullen. In Baarn krijg je een geldbedrag van 200 euro, in Bunnik een cadeau ter waarde van 180 euro en in Utrecht moet je het doen met een tientje, in de vorm van een cadeaubon.

Een mantelzorger die jaarlijks een presentje ontvangt is Peter Klomp uit Houten. Hij zorgt al jaren voor zijn vrouw Antoinette, die vasculaire dementie heeft. Hij prijst zich gelukkig dat zijn vrouw nog (deels) thuis kan wonen, maar het mantelzorgen vergt ook een hoop van hem. "Je moet eigenlijk 24 uur per dag aanstaan, ook 's nachts."

Met het cadeaupakket dat hij krijgt van de gemeente is hij dan ook heel blij. Het laat zien dat ze zijn inzet waarderen, zegt hij. "Het is een stukje bevestiging van wat je doet. Het respect dat je op deze manier krijgt van je gemeente, vind ik wel heel belangrijk."

Daarin staat Klomp volgens Esther Hendriks niet alleen. Zij is bestuurder bij MantelzorgNL en ziet dat waardering voor mantelzorgers belangrijk is. "Gezien en erkend worden: dat is het belangrijkste wat er is. Juist voor mantelzorgers is het belangrijk dat zij die erkenning krijgen."

Want mantelzorgers krijgen steeds meer op hun bordje, weet Hendriks. "We zien met zijn allen dat de druk op de formele zorg toeneemt en daardoor is er meer behoefte aan mantelzorg. Juist daarom moeten we hen koesteren en met elkaar een mantelzorgvriendelijke samenleving creëren."

De mantelzorgwaardering speelt daarbij een grote rol en de grote verschillen van nu zijn volgens Hendriks niet wenselijk. "We hebben natuurlijk ooit afgesproken dat iedere gemeente zijn eigen beleid maakt, omdat de situatie overal anders. Maar wat je nu ziet is dat de verschillen soms zo groot zijn dat je denkt: waarom woon ik niet in die andere gemeente?"

Hendriks vindt daarom dat gemeenten met mantelzorgers in gesprek moeten. "Over wat zij belangrijk vinden, welke ondersteuning zij nodig hebben. Dan kan je tot mooi beleid komen dat gedragen wordt door de mensen over wie het gaat. Als er dan verschillen zijn, is dat minder erg."

Het gaat daarbij niet alleen om waardering, maar ook om ondersteuning van de mantelzorgers. "Die twee aspecten moeten naast elkaar bestaan. Je gewaardeerd voelen is meer dan een bon of een high tea. Het is ook een brief die vriendelijk is opgesteld, of het gemak waarmee je informatie kan vinden. Dat alles moet op orde zijn."

Die oproep is in Woerden in ieder geval niet aan dovemansoren gericht. Als het aan wethouder Pennaerts ligt, keert de mantelzorgwaardering ook in Woerden weer terug. Of dat gebeurt en in welke vorm, daar moet de gemeenteraad nog over beslissen.