Hoe moet je omgaan met een overvloed aan prikkels? Deze kunstenaars zoeken naar het antwoord

Maarssen - Waarom krijgen zoveel mensen een burn-out? En hoe worden de miljoenen prikkels waaraan we dagelijks worden blootgesteld verwerkt door ons brein en ons lichaam? Dat zijn enkele van de vragen die het uitgangspunt zijn van de tentoonstelling Prikkel. Een groep kunstenaars en wetenschappers werkt samen om te onderzoeken hoe prikkelverwerking werkt en hoe we met die overvloed aan prikkels om kunnen gaan.
Nog niet zo lang geleden was het gebouw waar nu de expositie is een prikkelarme omgeving. In de gangen van het voormalige klooster op Buitenplaats Doornburgh in Maarssen liepen de zusters door de gangen op weg naar hun dagelijkse bezigheden of het gezamelijke gebed. Hun dagelijkse gang naar de kapel is nu een van de kunstwerken. Theatermaker en kunstenaar Boukje Schweigman: "Bij deze installatie gaat een balletje heel langzaam door de gang. Vroeger liepen de zusters in het klooster ook heel langzaam door deze gang, zingend om naar de kapel te gaan. We vragen de bezoeker om met je ogen helemaal te focussen op het balletje terwijl je rondloopt. Want als we het over prikkelverwerking hebben, dan hebben we het ook over focus en aandacht."

Samen met de HKU, de Universiteit van Utrecht en het UMC is Boukje een onderzoek gestart dat resulteerde in de tentoonstelling met werken van verschillende kunstenaars. Het zijn bijna allemaal werken die de bezoeker zelf kan ondergaan. Zoals de installatie Binnenkomst, van Boukje en kunstenaar Johannes Bellinkx. Eerst ga je door een zee van zachte hangende bollen, voordat je in een donkere gang komt die door de voorwerpen die er hangen steeds ontoegankelijker lijkt te worden. "Je voelt heel erg het gewicht op je lichaam. En je komt op een vloer die een beetje trilt. Het idee is dat je hele lichaam wordt aangezet en geprikkeld. Voor de één is dat een heel prettige ervaring, terwijl de ander best wel spannend of eng vindt. Het is eigenlijk een uitnodiging om daarover in gesprek te gaan."
Boukje kwam op het idee door haar dochter: "Zij heeft moeite met haar prikkelverwerking, alles komt keihard bij haar binnen. Ik zag hoeveel invloed dat had op hoe zij de wereld ervaart. Ik ben me daardoor helemaal in het onderwerp gaan verdiepen. En ik dacht, wat weten we eigenlijk weinig over hoe die prikkelverwerking werkt. Het gaat natuurlijk heel erg over hoe we in de wereld staan, hoe de wereld bij ons binnen komt, hoe werkt dat in ons brein maar ook wat doet dat met ons lichaam. Bij iedereen werkt dat verschillend. En dat is heel bepalend voor hoe jij in de wereld staat en voor je gedrag, je persoonlijkheid. Bijvoorbeeld dat iemand niet perse kattig doet omdat die kattig wil doen, maar omdat alles veel te hard binnenkomt. Als we meer van elkaar zouden begrijpen, dan zou je dan toch wel heel prettig zijn."
Dit verhaal komt uit het programma Route C, het cultuurprogramma van RTV Utrecht. De eerste uitzending is elke donderdag rond 13.00 uur en het programma wordt daarna elk uur herhaald.