Risico's FC Utrecht-FC Twente onderschat

Tijdens en na de wedstrijd liep het op 4 december compleet uit de hand. Twente-supporters gooiden vuurwerk en daagden de Utrecht-fans uit. Na het duel gingen Utrecht-fans verhaal halen en kwam het tot een grimmige confrontatie met de politie, waarbij agenten werden bekogeld met stenen, vuurwerk en fietsen. Meerdere politiemensen raakten gewond.

Enkele tientallen fans van Utrecht en Twente zijn veroordeeld voor hun aandeel in de rellen. Er is overigens geen FC Twentesupporter aangehouden of veroordeeld voor het gooien van vuurwerk. De kwaliteit van de beelden is niet zodanig dat het gezicht van elke relschopper in de gracht van het stadion kan worden geïdentificeerd. Bovendien zijn de beelden van het uitvak ontoereikend om vast te stellen welke FC Twentesupporters vuurwerk hebben gegooid naar FC Utrechtsupporters.

Volgens de onderzoekers was er genoeg risico- en dreigingsinformatie ten aanzien van de wedstrijd FC Utrecht-FC Twente. Er worden acht punten naar voren gehaald:

1.De belaging van drie reservespelers van FC Utrecht door FC Twentesupporters waarbij één Utrechtspeler is mishandeld. Dit gebeurde op 2 maart 2011 na afloop van de bekerwedstrijd FC Twente-FC Utrecht in Enschede;
2. Aanhoudende berichten over mogelijke spanningen tussen FC Utrecht en FC Twente supporters;
3. Het vuurwerkincident tijdens de wedstrijd FC Utrecht-Ajax op 6 november 2011;
4. De zorgen vanuit FC Twente over de veiligheid van enkele prominenten en de spelersbus;
5. De kaartsponsoractie van de Twentse supportersvereniging Vak-P;
6. De specifieke aandacht voor vuurwerk en fouillering vanwege de naderende jaarwisseling;
7. De ervaring dat FC Twente vaker betrokken is bij vuurwerkincidenten tijdens en rond voetbalwedstrijden;
8. De - op het laatste moment - aanwezigheid van 60 leden van de harde kern van FC Twente die volgens respondenten zelden meegaan naar uitwedstrijden en die de kans op geweld 'pakken als die zich voordoet' .

Op basis van dit risicobeeld kan volgens het onderzoeksteam moeilijk worden volgehouden dat er rond de betreffende wedstrijd geen extra bijzonderheden waren. Met name het laatste risicosignaal ten aanzien van de aanwezigheid van zestig notoire supporters van de harde kern van FC Twente is naar het oordeel van het Auditteam van groot belang.

In het rapport staat dat tot drie maal toe vuurwerk is gegooid door één of meer FC Twentesupporters richting FC Utrechtsupporters. Dit is de directe aanleiding geweest voor de rellen. Ondanks de extra aandacht voor vuurwerk vanuit de regiopolitie Utrecht en de gemeente Utrecht is de fouillering door zowel FC Twente als door FC Utrecht ontoereikend gebleken, stellen de onderzoekers.

Overigens krijgen de stewards van FC Utrecht ook een groot compliment van het auditteam. Ze hebben volgens de onderzoekers op meerdere momenten stand gehouden en adequaat opgetreden toen zij werden geconfronteerd met omvangrijk en heftig geweld van een grote groep relschoppers

De opkomst van de ME is 30 tot 40 minuten vertraagd door onvolkomenheden in twee procedures, zo staat in het raport. Ten eerste bleek het alarmeringsschema bij de meldkamer onjuist, waardoorde de verkeerde coördinator van het Bureau Conflict en Crisisbeheersing (BCCB) door de meldkamer werd opgepiept.

Ten tweede is de piketregeling voor de sleutelhouder van het BCCB, waar de uitrusting van de ME zich bevindt, ontoereikend gebleken. De eerste sleutelhouder bleek ziek en de tweede sleutelhouder moest van buiten Utrecht komen. Zonder deze ongelukkige samenloop van omstandigheden en onvolkomenheden in de opschalingsprocedures had de ME circa 30 tot 40 minuten eerder ter plaatse kunnen zijn.

Burgemeester Wolfsen noemt het rapport, dat op zijn verzoek is opgesteld, waardevol en onderschrijft de conclusies en aanbevelingen. Hij heeft verbeteringstrajecten al in gang gezet.

In het onderzoeksrapport staat een uitgebreide analyse van supportersgeweld. Er is een nieuw soort hooligan, waarvoor een nieuwe aanpak nodig is, stelt het Auditteam Voetbal en Veiligheid. Volgens de onderzoekers is de nieuwe hooligan een gelegenheidshooligan, die over het algemeen erg jong is en onbekend bij de voetbaleenheden van de politie.

Vaak is dit type relschoppers al wel eerder met de politie in aanraking geweest, meestal in verband met jeugdoverlast of deelname aan een
problematische jeugdgroep. Het auditteam wil dat wordt onderzocht hoe deze nieuwe generatie hooligans het best aangepakt kan worden.