Formule 1 in de bossen van Zeist? 'De eerste race stond gepland voor 15 juni 1946'

ZEIST - Het had niet veel gescheeld of Max Verstappen had vandaag in Zeist aan de start gestaan. Midden in de Tweede Wereldoorlog was er namelijk een serieus en vergevorderd plan om een racecircuit in de bossen van Zeist aan te leggen. Oorspronkelijk zou de baan één miljoen gulden kosten, de gemeente had al een deel van het geld daarvoor uitgetrokken, voor het restbedrag konden mensen aandelen kopen, en dat deden ze ook.
Voormalig archivaris Pierre Rhoen met een oude plattegrond van Zeist.
Voormalig archivaris Pierre Rhoen met een oude plattegrond van Zeist. © RTV Utrecht
"De eerste race stond gepland voor 15 juni 1946", vertelt oud-archivaris Pierre Rhoen. Met een kaart uit de jaren '30 van de vorige eeuw staan wij pal naast vakantieterrein De Krakeling. Achter ons een mountainbikeroute en voor ons een wandelpad naar bos en heide. "Als we hier nu doorlopen, dan hadden we anders op de heilige grond van het racecircuit gestaan."
Oud-archivaris Pierre Rhoen vertelt hoe concreet de plannen waren
Op de plattegrond van die tijd laat Pierre Rhoen de ligging zien. "Hier tussen de Krakelingweg en de Woudenbergseweg zou het circuit komen. Hans Hugenholtz is de initiatiefnemer, een echte racefanaat. Over alles was nagedacht: het circuit zou 5 kilometer lang zijn, met veel bochten zodat je de coureurs ook goed kan zien, er zou een tribune komen voor 6500 mensen, een hotel en een restaurant."
"Wat ik zo bijzonder vind aan de plan", gaat Pierre Rhoen enthousiast verder, "is dat ze dat midden in de oorlog hebben bedacht. Wij denken altijd dat in de Tweede Wereldoorlog alles stil stond, dat iedereen alleen maar bezig was met honger hebben, een onderkomen zoeken of dat iedereen in het verzet zat. Maar het alledaagse leven draaide gewoon door. En daar hoorden blijkbaar ook dit soort grootse plannen bij."
Animatie: Zo had het circuit in Zeist eruit kunnen zien
De grond was al aangekocht, de aandelen werden uitgegeven en terwijl je dat niet zou verwachten, was er genoeg animo. "Mensen kochten die aandelen, in mei 1944 kon dat. Ook de gemeente zag het wel zitten, één tiende deel van de kosten namen zij voor hun rekening. Heel veel mensen waren er vast van overtuigd dat het racecircuit er zou komen. Zeist ligt heel centraal, de toeristen zouden kunnen uitstappen op station Huis ter Heide, over alles was nagedacht. En er was ook belangstelling vanuit het buitenland, Engelse coureurs stonden al in de startblokken. Het had de regio economisch gezien heel veel opgeleverd. De ondernemers en winkeleigenaren in Zeist verzamelden handtekeningen, ze hadden daar echt zin in."
De handtekeningen van Zeister ondernemers die vóór het circuit waren.
De handtekeningen van Zeister ondernemers die vóór het circuit waren. © RTV Utrecht / Ulrike Nagel
Die lijsten met handtekeningen liggen in het gemeentearchief van Zeist. Zelfs de pastoor was vóór. In een dunne map zijn alle stukken uit die tijd verzameld. Een tekening van het circuit, de reclamebrochure die al af was, krantenartikelen en vooral veel brieven. Van de gemeente, van de provincie en van de initiatiefnemer Hans Hugenholtz. Hoe graag hij het racecircuit in Zeist wilde hebben, blijkt ook uit een ingezonden brief met de titel 'Het woord is aan Zeist'. 'Men bedenke terdege', schrijft Hugenholtz, 'welke groote voordeelen bij een niet-slagen der plannen, voor de Gemeente Zeist verloren zouden gaan, en men oordeele zelf.'
Alle stukken zijn in te zien in het gemeentearchief in Zeist
Die brief schrijft hij op een moment dat de plannen toch dreigen te mislukken. Gedeputeerde Staten twijfelen, er komen ook bezwaarschriften binnen, onder andere van een inrichting in het bos waar zieke mensen tot rust kunnen komen. De geluidsoverlast gaat een grotere rol spelen. Staatsbosbeheer komt in verzet en ook ministers bemoeien zich ermee. Een tekort aan bouwmaterialen gaat meespelen, door een nieuw streekplan voor de omgeving van Zeist mag er uiteindelijk niet meer gebouwd worden.
De ingezonden brief van Hans Hugenholtz.
De ingezonden brief van Hans Hugenholtz. © RTV Utrecht
Er gaat een streep door het racecircuit van Zeist. En het nationaal circuit komt definitief in Zandvoort. Hans Hugenholtz wordt directeur van het racecircuit aan het strand, maar baalt stiekem wél. Oud-archivaris Pierre Rhoen: "Ik heb met zijn zoon gesproken en hij vertelde me dat zijn vader altijd voorstander was van een circuit in Zeist. Hij vond het ontzettend jammer dat het niet doorging."
Het oorspronkelijke circuit moest in Zeist komen.
Het oorspronkelijke circuit moest in Zeist komen. © RTV Utrecht / Ulrike Nagel

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.