Aardgasvrij wonen: Overvechters willen het heft in eigen handen nemen

PROVINCIE UTRECHT - "We willen zelf de regie hebben." Aan het woord is Arjen Bezemer van het buurtinitiatief Klopvaartbuurt Aardgasvrij in de Utrechtse wijk Overvecht Noord. Alle woningen, zowel huur als koop moeten in 2030 aardgasvrij zijn.
De gemeente Utrecht heeft Overvecht Noord eind 2017 aangemeld als zogeheten proeftuin. Hiervoor krijgt de gemeente subsidie van het Rijk om te realiseren dat de wijk volledig aardgasvrij wordt in 2030.
De trein dendert voort en dan kun je je maar beter organiseren
Arjan Bezemer, buurtinitiatief Klopvaart Aardgasvrij
In samenwerking met de NOS en de andere Regionale omroepen hebben we onderzocht hoe de projecten lopen in de verschillende gemeenten. Zo zijn in de provincie Groningen veel meer wijken aangewezen als proeftuin dan in onze provincie waar het om alleen gaat om de wijk Overvecht. Uit het overzicht van alle omroepen blijkt dat elke gemeente het proces op zijn eigen tempo doet. Bewoners zijn de ene keer heel goed geïnformeerd en willen graag meewerken en in andere wijken maken bewoners zich grote zorgen over de kosten. En dat laatste is nu juist ook het probleem in Overvecht-Noord.

BUURTINITIATIEVEN

Dat Overvecht-Noord werd aangewezen als de wijk waar de woningen het eerst van het gas af moeten stuitte op veel protest. Het is inmiddels twee jaar verder en ligt er nog geen concreet plan van de gemeente. De aanpak is dus nog onduidelijk. Bewoners zijn zich intussen aan het verenigen. Er zijn nu al twee buurtintiatieven in de wijk zoals Klopvaartbuurt Aardgasvrij. Arjen Bezemer: "De trein dendert voort en dan kun je je maar beter organiseren."
Woningen bij de Klopvaart in Overvecht-Noord
Woningen bij de Klopvaart in Overvecht-Noord © RTV Utrecht / Iris Tasseron
Om mee te kunnen praten hebben bewoners in de Klopvaartbuurt en ook een stukje verderop bij de Vechtzoom zich verenigd. Op die manier hopen ze mee te denken en praten over hoe de woningen aardgasvrij gemaakt worden. Zo'n zestig procent van de bewoners in de Klopvaartbuurt steunt het buurtinitiatief. Ze willen mee bepalen voor welke methode wordt gekozen, zodat het voldoet aan hun belangrijkste voorwaarden, het moet betaalbaar zijn en mag geen overlast veroorzaken.

KOSTEN

Ad Niks woont al 30 jaar in de Klopvaartbuurt, met veel plezier. Hij maakt zich vooral zorgen over de kosten. "Dit is niet het rijkste deel van Utrecht. We willen de technische ontwikkelingen liever nog afwachten, maar of we de keuze hebben is nog maar de vraag."
Herman de Jonge woont een stuk verderop in de wijk. Hij helpt als vrijwilliger mensen die in de schuldhulpverlening zitten. Hij is boos dat Overvecht-Noord is aangewezen als aardgasvrije wijk. "Waarom nou toch allemaal. Dit is niet goed. Ik denk dat tachtig procent van de mensen het hier niet kan betalen. En wat gaan we dan doen? Een lening verstrekken? Dan komen ze nog meer in de schulden te zitten."
De gemeente overlegt met regelmaat met een aantal leden van de buurtinitiatieven. Zo zitten vertegenwoordigers uit de buurt en ook de woningcorporaties aan de reken- en tekentafel bij de gemeente. Dat is de plek waar wordt nagedacht over welke methode het meest geschikt is voor de woningen. Vervolgens wordt gekeken hoe de subsidie van ruim vier miljoen euro wordt verdeeld.
Voor wethouder Lot van Hooijdonk is het ook van belang dat het aardgasvrij maken van een woning te betalen is voor de bewoners. "Het moet voor mensen mogelijk zijn binnen hun woonlasten. Het moet voor mensen makkelijk gemaakt worden. En als dat zo is dan gaan we mensen helpen dit mee te maken. Als dat niet zo is dan hebben we nog een gesprek te voeren met de Rijksoverheid om te zorgen dat het ook in Overvecht-Noord wel kan."

TECHNIEK

Op dit moment wordt door de gemeente vooral gedacht aan de installatie van een warmtepomp of aansluiting op een warmtenet. Dat laatste is vooral een optie bij woningen die al op de stadsverwarming zijn aangesloten. Bewoners maken zich zorgen over die warmtepomp. Het gaat om een grote installatie in je woning en buiten staat een ventilator. Arjen Bezemer: "Als we die ventilator voor de warmtepomp allemaal in de tuin hebben staan, dat zijn van die zoemende ventilatoren, dan kan dat veel geluidsoverlast veroorzaken en het neemt heel veel ruimte in."
Ook Corry de Heer maakt zich hier zorgen om. "Ik houd niet van geluid, niet van extreem geluid. En als ik die ventilator dag en nacht zou horen, zou ik dat erg irritant vinden." Bezemer van Klopvaartbuurt Aardgasvrij denkt zelf de investering in een aardgasvrije woning niet terug te kunnen verdienen. Hij heeft al zonnepanelen en een zonneboiler en daardoor al een lage energierekening. Met een warmtepomp of als hij wordt aangesloten op een warmtenet is hij waarschijnlijk duurder uit.

BETAALBAAR

Veel huiseigenaren maken zich vooral zorgen over de kosten. Die worden nu geschat op zo'n 30.000 euro per woning als je overstapt op een warmtepomp en dat bedrag kan de gemiddelde bewoner in Overvecht niet ophoesten en al zeker niet in de Klopvaartbuurt, zegt Bezemer: "We hebben hier net de erfpacht af moeten kopen. Dat kostte al veel en in onze buurt ligt geen stadsverwarming en daar komt nog bij dat deze woningen lastig rendabel te isoleren zijn."
Ad Niks heeft ook zojuist een fors bedrag moeten neerleggen om de erfpacht af te kopen. Geld voor woningisolatie, die nodig is voor het aardgasvrij maken, en een warmtepomp heeft hij nu niet. "We hebben wel dubbelglas gedaan en we koken al met inductie. Voor ons moet het helder zijn wat het gaat kosten. Het liefst krijgen we een volledige vergoeding van de gemeente."
We hebben er zeker aan gedacht om te verhuizen, maar we wonen hier wel met veel plezier
Ad Niks, bewoner Overvecht-Noord

ONBEGRIP

Nog steeds begrijpen de bewoners niet waarom Overvecht Noord is gekozen. Eén van de argumenten van de gemeente is dat het aardgasnetwerk aan vervanging toe is, maar dat is niet het geval in de Klopvaartbuurt. Bezemer: "Het is nog steeds een buitengewoon slechte keus om dit in Overvecht-Noord te doen. De gemeente heeft ons in het begin slecht geïnformeerd en dat heeft voor paniek gezorgd."
In de buurt gaat het verhaal de ronde dat de bewoners van twee woningen zijn verhuisd vanwege het aardgasvrij wonen. Ad Niks heeft ook aan verhuizen gedacht. "We hebben er zeker aan gedacht om te verhuizen. Dan hebben we later die zorgen, maar we wonen hier wel met veel plezier. En het huis wordt minder waard nu we in een wijk wonen die aardgasvrij moet worden."
Overvechters verhuizen vanwegen het aardgasvrij wonen
Overvechters verhuizen vanwegen het aardgasvrij wonen © RTV Utrecht / Iris Tasseron
Wethouder Lot van Hooijdonk begrijpt de vrees van de bewoners. "Ik begrijp sowieso dat het spannend is, want het is nieuw en we moeten met z'n allen leren hoe we dit doen, niet alleen in Utrecht maar ook in de rest van Nederland."

VERPLICHT

Veel mensen in Overvecht wachten de ontwikkelingen liever af en sluiten zich niet aan bij een buurtinitiatief. Veel kiezen er voor om niets te doen aangezien ze al behoorlijk op leeftijd zijn en mogelijk niet meer leven in 2030. Ook is het nog maar de vraag of de gemeente tot achter de voordeur mag komen en daarmee bepaalt dat jouw huis aardgasvrij moet worden. "Dat kan op dit moment nog niet", zegt Lot van Hooijdonk. "Het is wel zo dat in het klimaatakkoord is afgesproken dat uiteindelijk gemeenten de regie krijgen over het afsluiten van gasleidingen. Maar dat is niet van vandaag op morgen."
Waarschijnlijk ligt er dit jaar een voorstel van de gemeente, waarin duidelijk wordt of de ontvangen rijkssubsidie van ruim 4 miljoen voldoende is om het voor de Overvechters te realiseren.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.