dinsdag 16 juni 2020, 17.02 uur

Een rijtjeshuis van een miljoen in Utrechtse Merwedekanaalzone: 'Wie koopt dat?!'

Foto: Gemeente Utrecht / Marco Broekman en OKRA

Een impressie van hoe de nieuwe wijk eruit moet komen te zien Foto: Gemeente Utrecht / Marco Broekman en OKRA

Een impressie van nieuwbouwproject De Nieuwe Defensie Foto: De Nieuwe Defensie / BPD

Een impressie van hoe de nieuwe wijk eruit moet komen te zien

Een impressie van nieuwbouwproject De Nieuwe Defensie

1/3

UTRECHT - Bizar, absurd en schandalig. De bekendmaking van de eerste prijzen van koopwoningen in de nieuwe woonwijk bij het Merwedekanaal in Utrecht doet nogal wat stof opwaaien. De bedragen lopen uiteen van 371.000 euro voor 66 vierkante meter, tot 1.400.000 euro voor een appartement van 271 vierkante meter. Maar, nuanceren de wethouder en een van de projectontwikkelaars, er komen ook betaalbare koopwoningen en sociale huurwoningen.

"Ik kan mijn ogen niet geloven", schrijft deze Twitteraar. En hij is niet de enige. De reacties op de gepresenteerde woningen zijn niet mals. Er kan nu ingetekend worden op de eerste 167 woningen van het deelproject in de Merwedekanaalzone dat in totaal 600 woningen moet gaan tellen. Maar de gevraagde prijzen leiden veelal tot verbijstering.

Wie z'n zinnen had gezet op een volledig huis, en dus niet alleen een beneden- of bovenwoning, moet flink de portemonnee trekken. De rijtjeshuizen in het Majoorskwartier beginnen bij 760.000 euro. Voor een huis in het Vaandrigskwartier is dat zelfs 985.000 euro. Je krijgt voor dat geld 212 vierkante meter, een tuin en een plekje in de parkeergarage. "Een rijtjeshuis van een miljoen euro. Wie koopt dat?!", is een van de vele reacties.

Toen begin dit jaar het stedenbouwkundigplan werd gepresenteerd, zei de wethouder dat het een wijk voor iedereen moest worden en niet alleen voor de 'happy few'. Dat de nu gepresenteerde huizenprijzen niet echt in dat beeld passen, moet ook wethouder Diepeveen erkennen. "Wij vinden dit ook veel geld", laat hij via zijn woordvoerder weten.

Maar, zegt de gemeente, het blijft niet bij de woningen die nu zijn gepresenteerd. "In de gehele Merwedekanaalzone komt uiteindelijk een mix van sociale huur, middenhuur, betaalbare koop en dure koop." Dertig procent van de volledige wijk moet uiteindelijk sociale huur worden, een kwart wordt huur en koop voor middeninkomens.
De Merwedekanaalzone was ooit een bedrijventerrein maar de gemeente heeft er ambitieuze plannen mee: het moet een 'modelwijk' worden. Autoluw, met veel groen en ook energiezuinig. De ambitie is om 75 procent van de elektriciteit in de wijk van eigen zonnepanelen te laten komen. En er komt een Warmte Koude Opslag (WKO-installatie).

In het gebied van de Jaarbeurs tot grofweg de A12 komen op termijn in totaal 10.000 woningen. Het wordt daarmee de dichtbevolkste wijk van de stad met een woningdichtheid tot 7 keer groter dan gebruikelijk in Utrecht. De realisatie van het project gaat stap voor stap. De Nieuwe Defensie, waarvan nu de prijzen bekendgemaakt zijn, is het eerste deelproject dat gebouwd wordt. In de eerste fase worden in totaal 600 woningen gebouwd. 20 procent daarvan wordt sociale huur.
Raadslid B�lent Isik van de PvdA noemt de nu genoemde bedragen "onacceptabel". "Het lijkt wel Londen, of Parijs of Tokio." Hij wil van de wethouder weten wat hij hieraan gaat doen. "De loodgieter, de politieagent, daar is geen plek meer voor. Dit moet stoppen." De belofte dat er ook goedkopere woningen gebouwd worden, vindt hij niet genoeg. De sociale huurwoningen in het gebied zijn volgens hem "een druppel op een gloeiende plaat".

Ook Floor de Koning van coalitiepartij GroenLinks, de partij van verantwoordelijk wethouder Diepeveen, is niet te spreken over de bedragen. "Natuurlijk schrik ik van deze torenhoge prijzen", zegt ze. Maar de afspraken met de projectontwikkelaar zijn volgens haar gemaakt in een andere tijd, toen de situatie nog anders was en er niet zoveel eisen gesteld konden worden. "In 2014 kwamen we net uit de crisis en waren we blij dat er gebouwd werd. Sinds het coalitieakkoord van 2018 zijn de eisen die we als gemeente stellen aan de hoeveelheid betaalbare woningen gelukkig een stuk hoger." Ze brengt wel in herinnering dat vrijwel alle partijen in de raad destijds instemden met de gestelde voorwaarden. Alleen CDA stemde tegen.

Een impressie van hoe de nieuwe wijk eruit moet komen te zien | Foto: Gemeente Utrecht / Marco Broekman en OKRA

Bij De Koning overheerst een dubbel gevoel na het zien van de prijzen. "Dit soort prijzen zijn schokkend, maar ik ben ook blij dat er nu wel 600 woningen gebouwd worden, waarvan 20 procent sociale huur." En ze wijst er net als de wethouder op dat voor de later te realiseren delen van de Merwedekanaalzone de voorwaarden zijn aangescherpt. "En we zullen uiteraard controleren of die sociale huurwoningen en middenkoop- en huurwoningen ook echt gebouwd worden."

DE MARKT BEPAALT DE PRIJS
En die goedkopere woningen komen er, belooft projectontwikkelaar Bouwfonds Property Development (BPD). BPD is ��n van de partijen die betrokken is bij de bouw van de Merwedekanaalzone en verantwoordelijk voor de huizen waar nu zoveel ophef over is. Zo komen in het deel dat nu ontwikkeld wordt 120 sociale huurwoningen. En later volgen nog meer woningen voor de lagere en ook middeninkomens.

Maar die prijzen van de koopwoningen. Wat vinden ze daar nu zelf van? "Die zijn fors", erkent een woordvoerder. "Maar de markt bepaalt de prijs en in andere steden zijn die prijzen nog hoger." Bovendien, zegt BPD, zijn die dure huizen nodig om ook de goedkopere woningen te kunnen realiseren. "Een deel van de opbrengst van die duurdere gezinswoningen investeren wij in betaalbare huurwoningen."

Je hebt er maar ��n nodig die het kan of wil betalen."
Hans Andr� de la Porte - Vereniging Eigen Huis

De Merwedekanaalzone is daarnaast volgens BPD bovendien een lastig gebied omdat het binnenstedelijk is. Het woningtekort is groot, grond is schaars, grondprijzen hoog en ook de bouwkosten zijn hoog. "Aan de randen van de stad, zoals Rijnenburg, kan je tot grotere schaal komen en makkelijker betaalbare woningen realiseren. Merwede is lastig omdat je een beperkte ruimte hebt en toch tot een bepaalde mix wilt komen. Je kunt niet alleen starters- of sociale huurwoningen doen. Dus is er ook plek voor kapitaalkrachtige gezinnen, die daarmee ook behouden blijven voor de stad en niet vertrekken naar omliggende gebieden."

Dat dit soort projecten moeten bestaan uit een mix, bevestigt Hans Andr� de la Porte van Vereniging Eigen Huis. "Bouwers leggen vaak geld toe op goedkope woningen en maken winst op de duurdere huizen." Nieuwbouw is volgens hem "hartstikke duur" door de eerder genoemde factoren zoals de grondprijzen en gestegen arbeidslonen, maar ook doordat er steeds hogere eisen gesteld worden als het bijvoorbeeld gaat om energiezuinig bouwen. En gemeenten k�nnen wel bijsturen - bijvoorbeeld door te eisen dat een bepaald percentage van het project sociale huur moet zijn - maar dat is geen wondermiddel. "Daar zitten grenzen aan", zegt Andr� de la Porte. Geen enkele bouwer gaat immers instemmen met een klus waar ze alleen maar geld op moeten toeleggen.

Een impressie van nieuwbouwproject De Nieuwe Defensie | Foto: De Nieuwe Defensie / BPD

Wat de oplossing dan wel is? Bouwen, bouwen, bouwen. Maar dat lost het probleem niet vandaag op morgen op. "Gemeenten kunnen de oplossing niet bieden. We hebben een tekort van 300.000 woningen en veel mensen willen in of bij de steden wonen waar ze werken." Voorlopig zullen huizen in de steden dan ook grotendeels voor de 'happy few' zijn, verwacht Andr� de la Porte. "Daar ontkom je niet aan." Een starter zal spaargeld moeten hebben of een rijke familie. Maar wenselijk is dat natuurlijk niet, vindt ook Vereniging Eigen Huis. "Dit is de erfenis van vele tientallen jaren bouwbeleid in Nederland. We moeten zorgen dat we niet dezelfde fout maken als eerder en doorbouwen."

Toch zullen de huizen in de Merwedekanaalzone gewoon verkocht worden, is de verwachting. Ook die van een miljoen. "Want", zegt Andr� de la Porte, "je hebt er maar ��n nodig die het kan of wil betalen." En met de huidige druk op de woningmarkt, blijkt in de praktijk dat die ene persoon toch altijd weer gevonden wordt. Ook de wethouder wijst naar de hoge prijzen als signaal van hoe groot de druk op de Utrechtse huizenmarkt is. Hij laat weten dat er nog wel gesprekken met BPD gevoerd worden of er niet toch meer betaalbare woningen kunnen worden toegevoegd aan het project.

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail naar nieuws@rtvutrecht.nl.