Burgers helpen de politie om rellen te voorkomen: 'Hoe vind jij het als de winkel van je broer wordt vernield?'
PROVINCIE UTRECHT - De situatie was de afgelopen dagen gespannen in sommige gemeenten, maar grote rellen zoals elders in het land bleven uit in de provincie Utrecht. Niet alleen politie en handhavers speelden daarin een rol (en misschien een dosis toeval en geluk), ook burgers, jeugdwerkers en buurtvaders voorkwamen erger. Zo zijn er een aantal heel verschillende initiatieven in Utrecht, Veenendaal en Spakenburg. "Het had echt een sociale functie en het gaf een gevoel van onderlinge verbinding."
In Utrecht proberen sleutelfiguren in de wijken contact te blijven met de jeugd. In Geuzenwijk is Issa zo'n beeldbepalende bewoner. "Ik spreek jongeren aan en vraag ze bijvoorbeeld hoe ze het zouden vinden als er een winkel van hun broer, neef of moeder zou worden vernield. Dan beginnen ze wel na te denken en begrijpen ze de positie van de slachtoffers beter. Je probeert ze gewoon duidelijk te maken dat je hier niet aan mee moet doen."
Afgelopen zomer was het onrustig in de omgeving van Geuzenwijk en in Overvecht en Kanaleneiland. Volgens Issa hebben veel jongeren moeite met de coronamaatregelen, zeker nu er een volledige lockdown is. "Ze zitten opgesloten en alles is dicht. Ze moeten hun pijn kwijt. Ik probeer ze duidelijk te maken: wat bereik je ermee om je eigen spullen te slopen?"
Issa over zijn rol in Geuzenwijk
Burgemeester Sharon Dijksma is vol lof over de inzet van inwoners. "Dankzij de vele Utrechters die zich aan de ingrijpende maatregelen houden, de voortdurende inzet van de politie en heel veel vrijwilligers in de wijken is het relatief rustig gebleven. Laten we dat alsjeblieft met elkaar volhouden!"
Spakenburg
Ook in Spakenburg zijn ongeregeldheden in de kiem gesmoord. Gistermiddag gingen oproepen rond om te gaan slopen in het vissersdorp. Op het platform Telegram stond bijvoorbeeld dat er ramentikkers meegenomen moesten worden om 'alle kk huizen en auto's te pakken'. Jongeren uit Amersfoort zouden dit van plan zijn.
Tot rellen kwam het niet. Inwoners verzamelden zich op het centrale plein om het vissersdorp te beschermen. Kevin was een van hen. Hij deed gisteravond een oproep op Facebook om in actie te komen. Uiteindelijk kwamen er ongeveer honderd man naar het Spuiplein, onder wie de harde kern van voetbalclub Spakenburg.
Kevin heeft zelf een beveiligingsbedrijf. "Toen we die oproepen zagen, zijn ook mensen van ons met honden naar het centrum gekomen om het dorp te beschermen."
Beveiliger en burgemeester over de dreigende rellen
Burgemeester Melis van de Groep uitte zijn zorgen gisteravond op Twitter. "Vanaf het begin van de middag zagen we de oproepen aanzwellen om te gaan rellen in onze gemeente. Toen hebben we alvast ondernemers in het dorp gewaarschuwd", blikt hij terug.
Het is zo laf. Ik hoop dat we de aanjagers van deze oproepen kunnen achterhalen
De burgemeester is blij dat het goed is afgelopen. "Maar het is zo laf en oneerlijk. Mensen zitten met spanningen in coronatijd en de politie is al druk. Ik hoop dat we de aanjagers van deze oproepen kunnen achterhalen. Het zou me heel wat waard zijn als zij een gevoelige tik krijgen."
Spakenburger Kevin heeft ook geen goed woord over voor jongeren die alleen maar uit zijn op rellen en vernielen. "We wilden de ondernemers in het dorp hiertegen beschermen, mijn eigen vader heeft ook een horecazaak in het dorp. Het gaf wel een mooi gevoel van saamhorigheid. Het bleef uiteindelijk rustig en met het ingaan van de avondklok was het plein weer leeg."
Burgers bewaken het centrum van Spakenburg
Ook De Boei Sociaal Werk was gisteravond in Spakenburg. "We hebben een groot netwerk en kennen veel mensen in het dorp. Je hoopt uiteindelijk dat iedereen op tijd naar huis gaat en dat het rustig blijft. Dat is gelukt."
Leon was gisteravond vanuit de kerk actief als vrijwilliger voor De Boei. "Ik heb met sommige jongeren een praatje gemaakt, vooral ook om in de gaten te houden of het niet zou escaleren." Hij onderschrijft het gevoel van saamhorigheid. "Spakenburgers zijn trots op hun dorp en dat zag je gisteren terug. Het had echt een sociale functie en het gaf een gevoel van onderlinge verbinding."
Veenendaal
Na een onrustige maandagavond in het centrum van Veenendaal en de wijk het Franse Gat ontvingen gemeente en politie gisteren opnieuw informatie dat op sociale media werd opgeroepen om de straat op te gaan. Ook kwamen afbeeldingen binnen waarop wijkagenten werden bedreigd.
Politie en gemeente namen daarop voorzorgsmaatregelen samen met ondernemers. Ook werd scholen gevraagd om ouders op te roepen hun kinderen binnen te houden. Daarnaast waren er vrijwilligers van een islamitische stichting op de been om jongeren aan te spreken, maar dit was geen initiatief van de gemeente. Ook waren er geen buurtvaders op straat in Veenendaal.
"Prachtig dat vrijwilligers met jongeren in gesprek gaan, dat stimuleren we", reageert burgemeester Gert-Jan Kats. "Ik wil alleen geen buurtwachten of knokploegen, zoals je elders ziet. Voor het toezicht hebben we de boa's en de politie hebben we om op te treden."
Burgemeester Kats over dreigende rellen in Veenendaal
Noodbevel
Aan het begin van de avond werd het toch weer onrustig. Om 19.30 uur is daarom een noodbevel afgekondigd. Niemand mocht meer in het centrum en het Franse Gat komen. Volgens burgemeester Kats was dit zeker een meerwaarde. "Dankzij het noodbevel, de voorbereidingen en het actieve optreden van de politie zijn er grote ongeregeldheden voorkomen. Ook is de schade beperkt gebleven."
Ondernemers hebben volgens Kats "zeer adequaat" gereageerd op de signalen dat er ongeregeldheden dreigden. "Het gaat om voorbereidingen die niet nodig zouden moeten zijn als iedereen zich gewoon aan de maatregelen en de ingestelde avondklok houdt. Zeker deze ondernemers zijn door de coronacrisis al hard getroffen. Het is onacceptabel dat zij dan zich ook moeten verweren tegen mogelijke relschoppers."
Burgemeester Kats wil raddraaiers ook de komende dagen geen kans geven. "We blijven alert en verzamelen informatie om dit soort incidenten te voorkomen. Ook zijn we zichtbaar en onzichtbaar aanwezig, zodat we snel kunnen handelen als dat nodig is. Samen houden we Veenendaal veilig en roepen we relschoppers een halt toe!"