Puinhoop op financiële afdeling afvalverwerker RMN: 'Bedrijfsvoering bijzonder kwetsbaar'

© RTV Utrecht / Jordi de Jong
PROVINCIE UTRECHT - De bedrijfsvoering van Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN) is "bijzonder kwetsbaar". Dat blijkt uit onderzoek dat het RMN heeft laten uitvoeren door een accountantskantoor naar aanleiding van het financiële tekort van 675.000 euro, dat twee maanden geleden uit het niets opdook. Volgens het rapport zijn de financiën, bedrijfscultuur en het management niet op orde.
Baarn, Bunnik, IJsselstein, Nieuwegein, Soest en Zeist werken sinds vijf jaar samen in het RMN, dat onder andere verantwoordelijk is voor het ophalen van huishoudelijk afval, het beheer van de recyclingstations en groenbeheer in de gemeenten. In september vorig jaar hoorden zij nog dat het RMN het jaar 2020 zonder tekorten zou afsluiten, maar twee maanden geleden kregen ze ineens een tekort van bijna zeven ton voor hun kiezen.

'Geen plan van aanpak'

Het grootste deel van het tekort kwam volgens het reinigingsbedrijf toen door "een aantal langdurig zieke medewerkers en medewerkers die onvoldoende functioneerden", waardoor extern personeel met een prijskaartje van 330.000 euro ingehuurd moest worden. Verder waren er extra kosten voor arbeidsbemiddelingstrajecten (154.000 euro), juridische ondersteuning bij investeringen (138.000 euro) en het stallen van voertuigen in IJsselstein (33.000 euro).
De onderzoekers stellen dat het missen van een "adequaat werkproces" de voornaamste reden is waarom verzuim en slecht functionerend personeel de grootste kostenpost is. Het blijkt dat de helft meer personeel uitvalt door ziekte dan dat er in de begroting is meegenomen, en dat het onvoldoende functioneren van personeel niet goed wordt aangepakt. Waar het in september 2020 begint met problemen rond drie medewerkers tijdens diensttijd, zijn dat er in november vier. "Maar nog steeds geen financiële consequenties of een plan van aanpak", stelt het rapport.

Huishoudboekje

Over het financiële tekort stellen de onderzoekers vooral dat "de problematiek niet een incidenteel karakter heeft maar veel breder is". De grootste oorzaak is het huishoudboekje, dat een puinhoop te noemen valt. De geldstromen worden te weinig vastgelegd als kosten en baten, maar vooral als arbeidsuren. En ook die worden tegen een te laag tarief, met een te hoog aantal en te laat verwerkt.
Ook zien de onderzoekers dat er in de begroting geen ruimte is opgenomen voor onvoorziene uitgaven, waardoor iedere tegenvaller direct extra kosten oplevert. Net zoals noodzakelijke investeringen, die ook niet in het huishoudboekje worden begroot.

Hoge werkdruk

Op de verantwoordelijke afdeling zelf bestaat grote werkdruk onder nog geen twee fulltimers die moeten werken met systemen die niet op elkaar aansluiten. Dat leidt tot het gebruik van Excel-sheets waarin zij handmatig gegevens aan elkaar moeten verbinden, met alle gevolgen van dien. "Hierdoor is er veel handmatige arbeid met een relatief grote foutkans, een verlaagde efficiency en een relatief hoge werkdruk", schrijven de onderzoekers. Zij pleiten dan ook voor meer medewerkers, waaronder een controller die toezicht houdt.
Tegelijkertijd worden er geen tussentijdse rapportages zoals kwartaalcijfers vastgelegd waarin te zien is hoe het huishoudboekje ervoor staat: "Er is geen actueel inzicht in de werkelijke personeels- en aanbestedingskosten waardoor tijdige (bij)sturing niet mogelijk is." Dat heeft er volgens de onderzoekers dan ook voor gezorgd dat de financiële problemen zo laat aan het licht kwamen.

'Geschrokken'

Volgens het bestuur, dat bestaat uit zes wethouders van de deelnemende gemeenten, laat dit rapport zien dat er nog een weg te gaan is. "Er gebeurt nog heel veel handmatig, systemen zijn nog niet op elkaar aangesloten en er is te weinig zelfreflectie", stelt RMN-bestuursvoorzitter en Zeists wethouder Wouter Catsburg. "Dat zijn wel waardevolle conclusies uit het rapport waar ik van ben geschrokken en waar we ook druk mee zijn."
Catsburg heeft daarom met zijn collega's de HR-afdeling opnieuw ingericht en wil daarnaast inzetten op nieuwe bedrijfssoftware en een interimmanager voor de afdeling financiën. "Die moet dat echt op orde gaan brengen zodat we ook vanuit een sterke interne organisatie verder kunnen."
Aanvullend en uitgebreider onderzoek, waar de accountants op wijzen, komt er in eerste instantie niet. Het RMN verwacht dat de interimmer, die binnen twee maanden aangesteld moet worden, de belangrijkste problemen oplost. "En ik denk dat over een half jaar de eerste resultaten wel zichtbaar moeten zijn", stelt Catsburg. "Dan gaan we er vanuit dat dit soort verrassingen niet meer komen."

Heb je een tip of opmerking? Stuur ons je nieuws of foto via WhatsApp of mail.